25022. ya ku bîra mirov wê pirsê tîne: "gelo ew karekî bêmafî (unjust) an dadmendî (fair) e?"



karekî bêmafî?



ji ber ku karsaz ji dewletê baldare re tu bac nedide û şûna wi yekî jî ji memûran re bertîle dide, ya wiha, ji bo hin kesê ew dibe sedemê astengbûna pêşbazîyekî bipergal û -wilo jî- karekî bêmafî.



yê dadmend?



bipêşanî, (a) dewlet ji bo piraniya berhemen îthal re gelekî bac dixweze. heta we bacê hanê ew qasî zêdeye ku yek dikare yê wekî 'xerac' binav bike. wekî mînak, boyî îthal kirina pêsîrbend (sûtyen) e %100 e zêdedir bac divê! ya dûyemîn, (b) ji xwe, karsaz, ji bo ssk, bagkur û nizam çikê, ji dewletê re hin bêşa dide da ku karkerê wî xwedîye 'ewleyiya civakî' bibe. bi vi awayî de, yek dikare bibeje ku ji xwe ji piştê karsazê gotî de barên giran hene û divê ku dewlet wê hin sivik bike lê paşpekî, çerxa dewletê bervajî û çêpe we nişane me dide.



gotinen dawî



bi ya min, ger firsendekî ji destê de be, dilê piranîya karsaz heye ku berhemên xwe bê bac ji dervê bîne û ya wiha jî qezencekî xwêş bike: yanê, bi tenê divê ku karsaz kesekî aktîv bibe. çimkî ger wilo be, ew jî bikare ku wê çalakîye bi hesanî bike. bi vî awayî jî di holê de pêşbazîyekî bêpergal û karekî ne dadmend, tune ye. *