1. navendeka jeostratejîk ya asyaya navîn e.

di dîrokê de gellek wext weke herêma gelên îranî bûye. sogdiyan û ewdalan ew der ji xwe re kirine navend.

Îro ew herêm di navbêra kirgizîstan, tacikîstan û ozbekistanê hatiye parve kirin lê ew Sînorên ku ji aliyê sowyetan we hatine diyarkirin xwediyê pir şaşî ne. îxtîmalek di demek nêz de bi taybetî di navbera ozbek û kirgizan de li wir.şerek derkeve.

2. Rastiyek balkêştir di derbarê Geliyê Fergana de ev e ku ew cîhê jidayikbûna alim û matematîkzanê îslamî yê navdar al-farghani bû, ku bi latînî wekî Alfraganus jî tê zanîn. Wî di sedsala 9-an de di dema xelîfetiya ebasiyan de kedên girîng di astronomiyê de kir û bi navê "Kitab al-Harakat al-Samawiya" berhemek navdar nivîsand. Xebata El-Farganî di gihandina zanyariyên stêrnasî yên Yewnanî û Hindistanê de ji bo zimanê erebî û ji bo misilmanan qedek giring e.