1. peyveka latînî ye ko heya sersala 16yan jî li rojavayê ji devla peyva misilmanê bi kar dihat. pêşîyê (sedsala 8an wan) ji bo ereban bi kar dihat lê bi seferên xaçperêsan bikaranîna wê berbelavtir bû û êdî ji hemî misilmanan re hat gotin. li ser etîmolojîya wê gelek têorî hene lê bi misogerî nayê zanîn bê ji ku tê.

herweha seyr e pîta c-yê bi zimanan gelek guherîye. bi hin zimanan bûye s, z, k, t an jî ts. bi yewnanî û erebî dibêjin sarakînos, bi turkî û farsî dibêjin sarazen, bi almanî dibêjin zaxatsin, bi rûsî dibêjin saratsînî, bi latînî jî wek saraçen tê xwandin.