1. yek ji teorîyên psikolojî ye ku ger ez şaş nabim wek "teorîyê sehêt kirina derîya êşe" bê wergerandine.



bi qasê ku zanistîya biyolojî û psikolojî pêşniyar dike, navbera tevgerên mirov û mejîye de pêwendîyekî rasterast heye. yanê gava ku em tevgerek bikin wê bêguman ji mêjiyên me destpê dike. bi wê maneda, ew teorî jî ji wê agahîye derketîye hole: dema ku xesarek ji bedena me çêdibe, mejîya me de "derîyek" (gate) ku pêwendîye wê û êş heye, aktîv dibe an jî vedibe. îcar, ew pêvajo, dibe sedema heskirina (sensation) êşe.



lê, herwaha, receptora din ya mejîye dikare ku ew "derîye" de-aktîv bike û bigre ku, ya wiha, êdî êşa mirov kêm dibe.



ma derî çawa bê girtinê? du formûlasyona wê heye: yek biyolojîk e yê din jî psikolojîk e.



(1) biyolojîk: tiza (impulse) din dikare tûrên ku pêwendîye wan û êşe heye, bifetisîne: yanê stimulî ya ku xwedîya bi êş û ne êş in, reqabetê dikin û ya wiha carinan ya dûdo qezenc dike îcar jî êş xelas dibe.



(2) psikolojîk: ew yekê giredayê (a) hesa me, (b) şirove kirina me ya derbarê rewşe baldare re, (c ) û tecrûbeyên me ya berê ye. bêtîrê, bi sûreta peyamek şandine bolge ya pêwendîdarê êşe ye, "derîyê êşe" tê girtine.



tiştê balkêş ev e ku ya dûdo agahîyên kritîk li ser efekta plesebo û hin ritûela uên hindîstanîye dide.





vîdyoyê veke