Tirşik - Profîl
tirşik-profîla ezcan

profîla "ezcan"


Peyamên nivîskar yên di vê mijara [sîmya] de;

4. ewliya çelebî di seyahatnameya xwe de behsa simyagerekî kurd ê bi navê moñla mehammed (mela mihemed) kiriye:

manzara-i ibret nümâ ve mine'l-garâ'ib û acâ'ib san'atı ilm-i simya: mukaddemâ şehr-i bitlis'e alây-ı azim ile girerken esb-i lâğara süvâr olan moñla mehammed meydân-ı muhabbete yine ol kirli ve bezirli ve pelâs pelâs destârıyla ve hırka-i hezârpâre-i nemed peşminesiyle huzûr-i paşaya gelüp yüz du'âdan sonra kürd lehcesiyle “meni bu siyaset meydâna ne çağırmışsuz. ziyâfet meydânına çağırmışsuz kim pelâs pelâs esbâbı vardır, dersüz. şimdi menden ma'rifet istersiz" deyü gazabâne niçe kelimâi-ı zebân-dırazlıklar edüp eydür: "hayya ale'ssalâ, hân ocağı dâ'im ola, melek ahmed hân kâ'im ola, rûh-ı fisagores-i tevhidî ve ebû alî sinâ ve bürâder-i cân-berâberi ebû 'l-hâris ervâhları şâd ola." deyüp meydân-ı muhabbete bir çuval koyup pehlivân ve nökerün yârdihleri dâ'ire ve kudüme el urdular. hemân moñla mehammed el kaldırup eydür: "eyâ huzzârân yârân-ı ihvânân! bilin, âgâh olun! eğer katı yürekli merd-i hudâ kişiler iseniz benim temâşâma sâbit-kadem olun. ve illâ bir kadem-i mukaddem taşra çıhmağa tekaddüm edin." deyü hemân anadan doğma uryân olup şallak û mellak bu meydânda bir hayli deverân etdi. ba'dehü mezkür çuvalının yanına gelüp eydür: "cânım! hânum. ve melek ahmed be cânânum! huzûrunuzda kim böyle çılbah gezmemiz terk-i edepdür ammâ meni sâhib-i zeker ve sâhib-i dübür ve kubur sanırsuz. yok kişiler. eyle (zekerli değilem) cümle (yârâna) safâ-nazar!" deyip cümle huzzâr-ı meclisin huzûrlarına varup deverân etdi.

evliya çelebi, seyahatname: kitêba iv. (amadekar: yücel dağli - seyi̇t ali̇ kahraman) weşanên yapı kredi, îstanbûl 2000, 231a



14.01.2023 21:23 ~21:27 | ezcan