4. nefreta ku zêdebûna wê digihîje tenê cîhekî:
hêsanî.

hêsanî bi hêz e. yên ku aqil û serpêhatiyên wan têra dîtina rastiyan nakin, ji xwe re sedemek tenêka dibînin û bes: êdî hertişt dikarin werin ravekirin. di elmanyayê kevn de jî wisa çêbibû. hîtler xelkê dabû bawerkirin ku çavkaniya tevî pirsgirêkan tenêka cihûyan in. xelk jî bi rehetî qebûl kiribû, ji ber ku hêsan e. ger ku tu bawer bikî ku sedemek tenê serê hemû xirabiyan dikşîne, vê gavê pêwistiya fikirîna parametreyên din namîne. aborî, dîrok, sosyolojî, psîkolojî an jî rastiyên din, hemû vala derdikevin. hêsanî ji ber vê yekê cazib tê mirovan.

em dikarin vê rewşê li tirkiyeya îroyê bibînin. gelek kesên ji gel bawer kiriye ku hemû xirabî ji penaberan derdikevin. aborî pir xirab e, dibêjin ji ber ku penaberan e. lê ew ne rast e. penaber herî kêm bi têra zikê xwe re dixebitin. kesên ku xebat dikin, belkî qencî çênekin jî, nikarin aborî xirabkin. dibêjin ew tacizkar in. lê tê dîtin ku tirk li gundan, li bajaran û bi taybetî jî li medyaya civakî, gelek xirabtir in. şîroveyên ku ji binê twîta keçika bedew û hdpyî hatibûn dayîn, dilê(zik) mirov li hev dixin. dawiya dawî yên ku naxwazin vê pûçbûn û genîbûnê bi exlakî û zehmeta hişê rave bikin, penaberan kirine bizina ginehan.

helbet divê xelkek li welatekî din nebe penaber. helbet dikarin probleman derxînin. lê vê helwest jî begûman rezîl e. ravekirina wiha sefsetayî, nihêrînekî wiha pûç, îdrakekî wiha kêm, exlakekî wiha genî; ne karê mirovan e!