12. Bersiva şiroveye bi hejmara kurd çima zarokan tînin dinê?/109477 e,

tekê xemê niviskar perwerdeyê û kinca zarokane û mijarek ji aborî li serê vêberhênan jî danîye. Lê mixabin nizane kû karmenden vêberhênanen (ji bo hîn bûma wê peyv sipas * ) xwe li serê yek tişt naken, berevajî li serê pir tişten dikin kû heke hîne wan xirab dibin, yen din bila xirab nebin. Ji bo fehm kirina wê buyerî lazime kû hûn îstatîstik bizanin.

Weku min got wira rojhilate navîne, li vir pirjimarî kar dike. Û nivîskar dîsa paşçav dike kû heke ku tu pir zarok nake, du se heb zaroken di bine fişare tirken nejadperest dibin, bi taybetî di bajaren mezinen de.

Ez ji malbatekê elewî hatime, ma tû dizanî niha elewîyan bi gelemperî çend heb zarok dikin? Ez ji te ra bibejim, yek yan herî pir du tene. Ji ber ku pir xuşken yan jî birayen wan tû ne, di nav bera tirken xwe weku tirk nîşan dikin. Ewan dizanin kû ger wan xwe eşkere dikin, ji deste tirken nejadperest yan jî dînperest tên bin fişar kirin. Hindik hindik ne elewîyatîyen û ne jî kurdîyatîyen wan dimîne.

Ji alîyede aborî û karê, çend tene hewalen mine elewî hene kû nikarin karen xwe bêtir bikin, ji bo çi? Qey karen xwe nizanin? Na, pir xweş dizanin û dibejin kû em nikarin miroven dilsoz û rastgo bibînin û dibejin kû xwezî çend tene bira û xuşken min bibana û bi wan re karen xwe bêtir û berfirehtir bikirama. Yek hewalê mine gellek dewlemend heye kû ji dayîke xwe re sîtem û gilî dike kû tû çima pir zarok nekiriye Dibeje kû ez nikarim niha ji xwe ra alîkar û hempa bibînim kû kare xwe berfirehtir bikim.

Paşe xwendina du se pirtûken, nerinen pir xurt encam nekin. û ji bo her tişten, roşinbiren rojhilate xwe mînak negirin, ew der rojhilate, lê em li kuna qûne dinye dijin. Rastîyen xwe bizanin û di wî babete de bixebitin nerînen xwe bi cih kirin. Hertim didina mînaken ji miroven rohilate tembeltîya mejîya me ye, nekin. Bi xwe bifikirin û nerînen xwe bafirin.

Tiştek din jî te bîra min, kurden me pir mijule sîyasete bûne (ku ew jî normale :( ) û bi gelemperî nizanin ji bo wan çi bikêrhetine û çi xelet û nebikêrhetine. Care yekem de kare xwe û kare gele xwe bizanin, û ji bo îdeolojîyen pir gûh medin.

Tiştekê dawîn: ez dibînim kû nivîskar amejeya gotinan tirken kiriye. Dikarim bibejim kû qet tirkan ji bo xwe mînak nebînin û ji wan re gûh nedin, mixabin bi gelemperî mejêyen tirkan bi propagandayen komer hatine helandin. Tişten kû wan bawer dikin li serê zanyarîyen xeletê çe bûne, ne dîrokê rast dizanin, ne sîyasetê û ne jî bazîrganî rast dizanin hemû li serê xapandin saz bûne. Lewma, ez hertim dibejim ferê îngîlsî bin û ji çavkanîyen îngîlîsî fer bibin.

3. kurdekî bi sale 32 me, ez jî nizanim bersiva ev pirsgirekê çiye. lê nezanibuna min ne tekê ji bo kurdane lê ji bo herkesê li dinyaye de ne. welle ez niha nizanim li çend bajaren û welaten min gerine dîsa min bersiva ew pirsgirek nedîtiye. Çavderîya min li 3 şûnden hene:

1- Cih: lekolîner bûm li navçeyeke/bajereke tirkiye ya mezin de, di nav bera tirken nejadperest yan olperest yan jî dînnezan/kemalîstan bûm û min kirin çavderî. bawer bikin, dê û baw giştî bi mijulê zanyarî û zanist bûn. di destekê wan de pirtûk û di destekê din de jî pênûs bûn, û zaroken xwe bi coş û şengî mezin dikirin û perwerdeyî pir bikêrhetî didibûn. ji sibe heta eware li berê televîzyon yan jî bi komberse de bûn û bernameyen gellek hîndêkêr ser dikiribûn. rastî: ne bawên ne jî dîyan zaroken bi haberê wan bûn. bawên zaroken di sibe de diçin karê û heta evare dixebitin. paşê hatine mal di televîzyonede maçe fitbol yan jî bernameyen sîyasîye bêkerhetî ser dikin, ne bi zaroken xwe sohbet dikin nejî ji wan ra hişyarî didin. dîyan zaroken jî ewqase ne, ji sibe heta eware bernameyen jînen qûrsivik dinerin û di ewarê de rêzen bêmejî dinerin. zarokan jî di youtube yan jî tişteken din de vîdeoyen gû temaşe dikin.

2- Cih: xeta şer: ez qet li derdora xeta şer nebûm û nikarim fikr bikim kû miroven ji şer dirrevin çi hes dikin û difikirin yan jî nefikirin. Bawerim kû bûna derdora xeta şer jî nikare tê ferê ew hes û zanyarî bide. Şer rewşekê nenormale û miroven ji şer dirrevin normale kû nikarin haydarî ji zaroken xwe ra bidin bi çarçoveya normaltî. bi wî awayî, miroven kû çavderî dikin nikarin fehm bikin miroven kû ji şer dirrevin çi difikirin û hes dikirin. û jî nikarin wan rexne bikin ji bo tişten nenormalê kû wan dikin. yanê rastî ewe kû tû nikarî fehm bikî rewşen, hesên û ramanen wan. ji bo wî tû nikarî kesekê kû ji şer dirreve rexne bikî.

3- Cih: Almanye, Hollande, Franse û Swedê. Min gellek Kurd dîtin kû serbilind, serpêhatî û hişyare derdoren xwe ne. û di zanîngehen gellek navdarîye de lekolîn dikin û gellek serkeftin. tû nikarî bi yek mijarê ve hemu gel rexne bikî. wekû di nav bera tirkan gellek nijadperest hene û dîsan tû nikarî bejî kû hemu gelê tirk nijadperestin. mijarekê hatin gotin ji bo miroven başûre bû. di başûrede anîna gellek zarok normale, çandan wan ewqase ye û hewce ye jî. qey tû dizanî ereban çend zarok tênin?? nerîna îstatîstêken bike. heke kurden başûr zaroken pir neynin ereban wan bi lez dîsan bindestê dikin û wan dikin pişaftin û dihelînin. û wira rojhilate navîne li kû qanûn nikare tiştekî bike û heke kû tû biquwetî tû dikarî her tiştekê bikî. pirjimarî hertim bûna biquwetî ye. ji xeyrî ve mijare, ez jî zarokan pir hez dikim û heke kû bizewcim dixwazim ez jî pir zarok bênim û wan bi perwerdeyî baş mezin bikim.

nerîna min: di cîhen xwe bi rehetî, rexne kirin gellek asan e. ez jî berê da wîlo bûm, min hertim kurden me rexne dikiribûn, dibejibûm kû kurden haydarîyen xwe ji zimanen û çandan xwe re nadin. rewşa min wekû hênek bû, min rexneyen ewqasê dikiribûn lê min jî kûrdî nizanibû. paşê de hişe min ji serê min re hat û min ferbûna kurdî kir.
rewşen mirovên bi hişyarî dan tê baştir bikin, ne bi li şûne germê de rexne kirin. ew hişyarî dan jî di care yekemîn de ji xwe ra ye. heke kû tû mirove başê, miroven din tê wekû mînak dibînin û kem bi kem xwe jî baştir dikin.

bi kurtasî: kurden me yan jî xwe paşketî nenerin, rewşa kurden me pir xirab nîne û lazime kû em di cihe yekemîn de xwe baştir û pêşketî bikin. bi wî awayî rewşa gelê kurden mê baştir dibe.

ji bo çewtîyen rêziman min bibexşin.