4. dîroka efsûnê ya li amerîkaya bakur - beşa çarem: ''li amerîkayê di 1920an de efsûn''

efsûnkarên li amerîkayê, di navbera salên 1914-1918an de, di şerê cîhanî yê yekem de rolên girîng girtibûn ser xwe lêbelê beşa mezin ya civaka derîefsûnê, alîkariyên wan piştguh kirin. ji ber ku di her du aliyê de jî kesên xweyîefsûn hebûn, hewlên wan li ser encamê bandorek rasterast çênedikir. lê, beriya her tiştî li pêş zêdebûna ziyana giyanî girtinê û bi têk birina efsûnkarên dijmin ve gelek serfirazî bi dest xistin.

hewlên hevpar, di helwesta macusayê ya li hemberî hevalbûna derîefsûn û efsûnkaran de guherînek çênekir û sepandina zagona rappaportê bi tundî domiya. di 1920an de civaka efsûnkar a dyaê, li gor dirûvên li ewrûpayê pirtir hînî jiyîna di bin dilqê veşartitî de û ji nav cureyên xwe de hilbijartina xoşewîstên xwe bûbûn.

binpê kirina mewzûata nepeniyê ya dorcus duwazdehdarê, di zimanê dinyaya efsûnê de cihê xwe girt. bêjeya "dorcus" peyveke ji bo hevwateya debeng, bêkêr de hat karanîn. macusa, yên ku mewzûata navneteweyî ya veşaritî binpê kirine re sizayên giran dida. macusa, di derheqa spêleyan, behokan û lawirên fantastîk de li gor saziyê li ewrûpayê hîn bêhtir hişk bû. dihiziriyan ku lawirên ji wî cureyî dibê ku derîefsûnan di derheqa efsûnê de hişyar bikirana.

piştî serhildana sasquatchê ya ku di 1892an de çêbûyî (ji bo hûrgiliyan li pirtûka girambar a ortiz o'flahertyê ya bi navê ''berxwedana dawî ya girslingê'' binêrin) macusa dîroka xwe ya navendî de cara pêncemîn e ku bar kir û ji washingtonê hat birin li new yorkê hat bi cih kirin û hetanî 1920an li wir ma. heta domahiya ev deh salê serokatiya macusayê deep south, seraphina picquery a ku cadûyeke ji new orleansê hatî bi rê ve bir.

li salên 1920an, hebûna dibistana cadûtî û efsûnkariyê ya ilvermoneyê hema hema digihîşt du sed salan û di nav saziyên perwerdeyê efsûnê ya ku herî baş a dinyayê de yekî ji wan jî ew der bû. hemû efsûnkar û cadûyan li wir li cem perwerdeya bingehîn, di karanîna asayê de jî dibûn hoste.

di dawiya sedsala 19mîn de bi xistina meriyetê ya bingeha zagonî ve, êdî hewce bû ku hemû endamên civaka efsûnê ya li amerîkayê destûra asayê li ser xwe bigerandana, armanca vê bergiriyê şopandina hemû kirinên efsûnî û bi rêya asayên ve peyitandina kiryaran bû. ji bilî îngilistanê ku ollivanders li wir bêhempa dihat dîtin, di parzemîna amerîkaya bakur de çar hosteyên asayê karê xwe dikirin.

shikoba wolfeê ku di eslê xwe de ji hoza chocktawê ye, bi asayên xwe yên ku pirça dûvê ya teyrê birûskan (teyrê birûsk, teyrek efsûnî ya amerîkayî ye ku xizma nêzik a sîmirê ye) dihewîne ve navdar bûbû. asayên wolfeê bi hêz bûn û karanîna wan zor bû. bi taybetî di nav bedlinêran (yên ku dikarin teşeyên xwe biguherînin) de dihat ecibandin.

bavê johannes jonkerê ku efsûnkarekî ji eslê xwe muggle e, hosteyek nûwaze a sindirûkan bû. johannes zî şanî da ku hosteyekî jêhatî ya asayan e. asayên wî pir bale dikişand ser xwe û ji ber ku sedefbazind bûn tavilê ji yên dihatin cihê kirin. piştî ceribandinên bi puxteyên asayan ve bijartina jonkerê ya malzemeya bi efsûn, pûrtên pisîka wampusê bûbû.

thiago quintana, dema ku dest bi çêkirina asayên xwe yên zirav û dirêj kiribû, di nav civaka efsûnê de deng veda. asayên xwe li dora sincekî şefaf a pişta lawirê çeman yê spî çêkiribû. asayên wî ji bo efsûnên bihêz, hûrgilî çêkirinê de dihatin karanîn.

şayişên ku di derheqa pirzêde nêçir kirina wan lawiran de, rê û rêça celb kirina wan tenê ji aliyê quintana ve zanînê ji holê hat rakirin. quintana heta mirinê vê sirê parast û piştî wî jî çêkirina asayên ku di nav xwe de sincê lawirê çeman yê spî dihewand sekinî.

violetta beauvais, hosteya asayê ya navdar a new orlensî, rave kirina malzemeya nepenî ya nava asayan bi salan red kir, qalika asayê ji dargivîja çiravê dihat çêkirin. asoxî derket holê ku di nava wan de pirçên lawirê rougarou ya serkuçik a pir xetere hebûye. wekî ku xweranegirtina vampîran li xwînê, meyla asayên beauvaisê jî ji bo efsûna reş hebû lêbelê li 1920an di civaka efsûnê ya amerîkan de lehengek li ser xwe tenê asaya beauvaisê digerand û dihat zanîn ku asayeke wisa ya serok picqueryê jî hebû.

li dijî civakên derîefsûn ên 1920an, macusa li mey vexwarina efsûnkar û cadûyan re destûr dida. yên ku vê polîtîkayê rexne dikirin, diparastin: efsûnkar û cadûyên ku di bajarên bi derîefsûnên mey venexwar re tijî de dijîn hêj hêsantir dihatin tespîtkirin. lêbelê ji yek demên ku kêm caran jidil diaxaft de, hatibû bihîstin ku serok picquery gotiye li amerîkayê jixwe efsûnkar rojên dijwar de dijîn. bi gotina ku li alîkara xwe ya kargêr re gitiye ve navdar e:

"avhîqîn nayê nîqaş kirin."

a tirkî: Here lînkê