8. di salên pêşîn a zanîngehê de min û hevalên min serstalînist, me çend hefteyan her înî şeva sînemayê li dar xistibû. hefteya sêyem de min vê dijminê li ber derî pêşniyaz kiribû lê belê ji ber wê em ketibûn qirikên hevûdin. tenê yek ji wan berê temaşe kiribû. yên mayî ji kovarên xwe hîn bûbûn ka di vê fîlmê de çi çawa tê vegotin. bi ya wan josef stalin û biryarên wî û sepandina wan di fîlmê de wekî propagandreşî hatine bikaranîn û ji ber wê jî wan nedixwest temaşe bikin. bi ya wan tiştenên wiha yên ku xerab in, hewce nake ku ji herkesî ve werin temaşekirin, xwendin hwd. bi saetan li ser sînemayê, hunerê û estetîkê peyîvîbûm. lê qanih nebûbûn û wê şevê me dev ji şeva sînemayê berdibûn. ji xwe çend sebebên min hene ku divê ez ji serhişkan dûr bim, ev sebeba "hunerî" jî tevlî wan sebeban bûbû. lê çima ye, nizanim, heta îro min carekê din nexwest temaşe bikim. ji ber ku fîlm serhişkiyê dianî hişê min. lê madem hatiye kurdîkirin, min got de rabe temaşe bike.

her wiha. berî her tiştî dikarim bi dilrehetî pesna wergêr @xelîl bînim. bi zimanê xwe yê sivik heqê karê xwe daye tevî ku çend kêmasî/nemiqeteyiyên biçûk ên ku li jor ji xwe hatine behskirin.

ji stalin hez nakim. çima? helbet ji ber tehcîr û zilmên wî yên li ser kurdan aniye, ne tenê li ser rebenê kurdan, hema hemû gelen sovyetê para xwe ji zilma wî standiye. lê min di fîlmê de propagandareşiyek dît? hema hema na.

gelek serstalîn sehneyên pêşîn wekî haqaret dibînin ên ku eskerên nû yên sovyetê pêrgî miameleyekî nexweş dibin di eniya şerê de. sîlehek didin eskerek, nadin yê din. her wiha esker hema ji bo mirinê tên şandin meydanê hwd. niha em bifikirin: sal 1942. tenê çend salên kin ser şoreşa bolşevîkê derbas bûye. şerek dijwar di nav malê de ye. ekonomî xerab e. dijmin jî almanyaya hîtlerî ye. yanî bi her aliyê ve sovyet reben e. di şerê stalînê de her ku diçe mahf dibe, têkçûn li ber derî ye. rêz û rêzik xerab dibe, mirin û kuştin, tunebûn û tirs... hîsên xerab, psîkolojiyeke genî li ser eskerên reben e. ma di rewşekê wiha de mirovahî, sosyalîzm nizanim çi dimîne? Helbet serkeftina sovyetê a di şerê stalingradê de serkeftineke pir mezin e û bi wan lehengên wêrek serbilind im, lê ev serkeftin piştî bedelên mezin hatiye yên ku ji hinan re ew bedel wekî erênî û pîroz in û ji hinan re jî maneyên neyînî dihewîne. yanî bi kurt û kurmancî min tu propagandareşiyêke berbiçav nedît ji xêncî gotinên xweşkirinê yên komîserên polîtîkayê, "heval stalin ji we dixwaze hwd". lê gelo ev dibe? nizanim.

her wiha. di vê fîlmê de jî "seks dide firotin" hatiye sepandin. ev sehne jî ji bo serstalînan xeberek e. dibêjin, ma di wê rewşê de seks dibe... dema şertên xerab mayînde be, tu yê bi hezar kesî re grup seks bikî, tu qala çi dikî? seks wekî xwarin û vexwarinê pêdiviyek e. tu yê deh rojan ji xwarin û vexwarinan biçe, 15 roj, 30 roj? tu yê asoxî qasî enerjiyê bide bixwe û vexwe. werhasil muamelaya pêdiviya seksê jî jê ne dûr e. ha gelo kêfa min ji wê sehneyê hat? wele nehat. bi min ew sehne neba jî wê ev fîlm serkeftin bibaya. bi ser de em seksên du reben dîtin, erê reben in, zeîfok, di nav gemarê de, bi hilmên tirsê, bi birçîbûyinekê bedenî -ne rûhî... xuya ye, ji bo edetên amerîkayiyan dûr nekevin, wan ev sehne têxistiye û gû xwarine.

û dirêjahî... bi min pir dirêj bû. min sê caran bêhnvedanên cixarekêşanê da.