53. hunermendê kurdan ku 56 komelên êzîdiyan li dij peyamek weşandin:

Êzdî di navbere xwefêmkirin û pêşdarizandinê de: Rêyên diyalogê
- Daxwiyaniya navnetewî ya mal, yekîtî û saziyên Êzdiyan-

Em, îmzevanên vê daxwiyaniyê, bi hemû hêza xwe gotinên hûnermendê Kurd Şivan Perwer (navê rast: İsmail Aygün) yên cerisandî û cûdaxwaz şermezar dikin. Wî di vîdeoyekî di 13yê Nîsana 2020an de hatiye çêkirin û qasî 33 kêliyan dirêj û di ser medya civakî de ji aliyê gelek kesan ve hatiye temaşekirin de, bi awayekî hedêxwederbaskirî, behsa ol û çanda Êzdiyan kiriye. Wî Êzdiyatî wek faşîst û paşverû binav kiriye, li himberî rûhaniyên wê bêhûrmetî kiriye û ev çanda kevnar ya mîrateya hezarsalan e, xistiye bin piyan. Peywên wî yên pîrolekirî, tijînefret û nijadperest, cewherê hizrên giyaneke bêxweşbîn, cehalet, çewt û dijminê mirovahiyê ye. Em ji ber van peywên wî yên bêpîvan û bêdezgîn, bi kûrahî dilşikandî ne. Kê li himberî tevahiya civakekê nefretê diçîne, ew bi zanebûn aşîtiya civakî dixe nav xeteriyê. Her kesekî xwediyê hizireke rêzdar e, divê bi tûndî li dijî vê yekê raweste.

Gotinên hûnermend Şivan Perwer ne yên cara ewil in û ne gotinên wî yên kesayî yên bêhizir in. Jê zêdetir, ew elameta ûlsereke ji demeke dirêj ve civaka misilman-kurd zeft kiriye û bernade ye, bi taybetî jî lisernesekinîna derbasbûna civaka Êzdî ye. Îro jî di navbera civaka kurd-misilman û civaka Êzdî de xendeqeke kurr ya bi pêşdarizandin û tewambariyên şaş dagirtî, heta asta nefreteke kor li himberî Êzdiyan berdewam dike. Îro jî, Êzdî ji aliyê gelek xwişk, bira û cînarên xwe yên Kurd ve wek kafir û bêxwedê têne îthamkirin. Me di paşerojê de ev yek nepejirandiye û di pêşerojê de jî emê bi hemû hêza xwe, ji bo parastina xwe têbikoşin. Baweriya bi ramanên di navbera Kurdên Misilman û Êzdiyan de xendeq nînin, şaşiyeke siyasî û civakî ye. Mirov wê nikaribe pêşî li parçebûnê bigire, eger mirov xwe nexe bin barê xweyî dîrokî û di bilindahiya biçavlêrihêntinê de, bi hev re nekeve nav danûsitandinê.

Ji aliyê dîrokî û sosyopolîtîkî ve, liserxebitîna vê ramanê, biaqilî ye: Pêşiyên beşên mezin yên civaka Kurd ku îro Îslamê wek ola xwe dipejirînin, Êzdî ne. Eger gelek Kurd vê yekê red bikin an jî li dij derkevin, an jî zanîneke wan ya dîrokî tinebe jî, koka wan Êzdî ye. Ev mîrate tê wateya berpirsiyariya gişcivakî ji bo civaka Kurdî. Divê mirov bi vê berpirsiyariya xweye dîrokî rabe, ne mîrateya dîrokî têxe bin piyan. Ev yek vêga jî, li pêş paşpîlanan derbas dibe, ku vegûhestina baweriya Êzdiyatiyê ber bi Îslamê ve, bi gelemperî ne bê xwîn pêk hatiye û tenê di dusedsalên dawî de, bi sedhezaran mirovên Êzdî bûne qurban. Ev jî bi heman awayî, wek heqîqeta dîrokî ku domdirêj nikari bû bêdeng bimîne, pesend kiriye, cihê xemgîniyê ye. Îro ji her demê zêdetir pêdiviya me bi nirxandinekê heye. Modelên dîrokî yên mîna Komîsyona Heqîqetê, ku li Afrîkaya Başûr piştî bidawîbûna rejima Apartheidê hat damezrandin, dikarin li vir wek mînakên erênî xizmet bikin. Divê ev wek projeyeke ji bo tevahiya civakê were fêmkirin û hemû komên din yên mîna Mesîhî, Elewî, Cihû, Asûrî, Kildanî, Aramî, Ermenî ûhwd. bigire nav xwe.

Tevî barê giran yê dîrokî, tevî gelek pevçûnan jî, Êzdiyan dev ji çanda Kûrdî bernedane. Tiştê îro jî piraniya Êzdiyan ji bo çand û dîroka Kurdî hest dikin, ne êş e, dilovanî ye. Eger parçeyên civaka Êzdî hest dikin, ku ew girêdayiyên çanda Kurdî ne, hingê ew piştrast in, ku ew beşekî civakeke mezin û kevneşopî ne, bêyî ku ew azadiya xwe radest bikin. Eger beşên din yên Êzdiyan xwe ne girêdayiyên çanda Kurdî hest dikin, hingê na, ne ji ber ku ew vê çandê pîçûk dibînin an jî red dikin, dervayî wê ji ber ku pêwendiyeke wane cûda ya sade bi pirsên qewmî û netewî re heye. Hestiyariya neteweya Kurd ya zêde dibe jî divê bi vê rastiyê re rû bi rû bimîne: Êzdî xizmên kevneşop û dîrokeke serbixe ya bi hişmendiya xwe, hişmendiya Êzdîtiya azad in. Em Êzdî, bi bûna xwe ya beşekî tevahiyeke mezin kêfxweş in, lêbelê em naxwazin ku em ji bo armancên siyasî bêne mezaxtin; em Êzdî di wateya hişmendiya têgihiştina navnetewî de, di her astê de dixwazin cih bigirin, lêbelê rolekî ku ji derva ve ji me re were dayin, naleyîzin; em Êzdî bi kêfxweşî amade ne ku nêzî kesên din bibin, lê ne ji bo ku em nasnameya xwe radest bikin.

Ol û çanda Êzdiyatiyê bi hindikayî 4000 sal kevin e! Tevî gelek qirkirinan ew heta roja îro li ser piyan maye. Ev, tenê, bi baweriyeke zexim ya ilmê ola Êzdiyatiyê ya ti caran dijminatiya cîhana dervayî nake, bi taybetî hevkar û xweşbîn e û xwediyê rastrêya nirxên însanî ye, gengaz bûye.

Papa Franziskus di axaftina xwe ya hevdîtina heyeteke Êzdiyan ya di 24 Çile 2018an de pêk hat de, bi kelecan qedere Êzdiyan ya dîrokî anî ziman. Wî got: "Mixabin, dîroka weye bi maneviyat û çandê dewlemend, bi çewisandinên bi mafên bingehîn yên navnetewî yên mirovan nikarin werine îzahkirin, hatiye nîşankirin: Revandin, koletî, êşkence, olvegûheztinên bi zorê, kuştinayî. Perestgehên we û deverên we yên pîroz hatine hilweşandin. ... Dîsa ez dengê xwe ji bo mafên Êzdiyan bilind dikim, bi taybetî jî, ji bo hebûna mafê wan wek civakeke olî: Ti kes nikare hêzê bikar bîne, ku komeke olî ji holê rake, ji ber ku ew ne tabihê komên bi vî rengî "xwedîtolerans" tên hesibandin e. Van gotinên hişyarî û tevgerînê, ji rastdariya xwe tişt winda nekirine. Ew diyar dikin, ka çawa dikare diyaloga di navbera baweriyan de bê meşandin.

Herkesê dikare bi heman nirxên xweşbîniyê û fêmdariya navnetewî bê naskirin, divê di bilindahiya biçavlêrihêntinê de bibe alîgirê diyalogê. Di dema derbasbûyî de jî gelek mînakên erênî yên hevdûfêmkirinên tijîbawerî çêbûne. Ji ber vê yekê divê em hemî, bi awayê çalak piştgiriya aşîtiya bihevrejiyana Êzîdiyan û Kurdên Misilman yên Îraq, Tirkiye, Sûriye û li her deverên din, bikin, ne pêşdarizandinên dij-êzdî û dij-kurd teşvîq bikin.

Îmzevan (21.04.2020)
1. Akademiya Êzdiyatiyê li Bayernê k.n.
2. Civaka Akademîkarên Êzdiyan k.n. (GEA)
3. Civaka Êzdiyan li Bochum k.n.
4. Civaka Êzdiyan li Göttingenê k.n.
5. Civaka Êzdiyan Osterholz-Scharmbeck k.n.
6. Civaka Êzdiyan ya Bielefeldê (OWL)
7. Civaka Êzdiyan ya Çandê li Pfalzê k.n.
8. Civaka Êzdiyan ya Emmerichê k.n.
9. Civaka Êzdiyan ya Güterslohê k.n.
10. Civaka Êzdiyan ya Münsterê k.n.
11. Civaka Êzdiyan ya Rheinland-Pfalzê k.n.
12. Civaka Êzdiyan ya Sulingenê k.n.
13. Civaka Êzdiyan ya Verdenê k.n.
14. Civaka Êzdiyan ya Wilhelmshavenê
15. Dengê Azad (DRA)
16. Dostaniya Alman û Êzdiyan k.n.
17. Foruma Êzdiyan Oldenburg k.n.
18. Hevgirtina Êzdiyan ya Nienburgê k.n.
19. Hêvî-Komela Malbatên Kurd li Lippeyê k.n.
20. Hevkariya Ciwanên Êzdî (HCÊ)
21. Komela Alîkarî û Piştgiriya Gundê Şimizê k.n.
22. Komela Çandê ya Êzdiyan li Heidekreisê k.n.
23. Komela Çandî û Civakî- Kaniya Spî li Bielefeldê k.n.
24. Komela Derdorê Hevaltiya Alman û Kurdan li Sendenê k.n. (DKFK)
25. Komela Êzdiyan ya Çandê li Danîmarkayê
26. Komela Êzdiyan ya Çandê li Frislanda Rojhilat (Ostfriesland) k.n.
27. Komela Êzdiyan ya Cilûbergên Kevneşopî k.n.
28. Kordînasyona Meclîsên Gundên Êzdiyan yên li Tirkiyeyê (KMGE)
29. Lalish TV li Almanya
30. Mala Êzdiyan ya Amûdê (Sûrî)
31. Mala Êzdiyan ya Efrînê (Sûrî)
32. Mala Êzdiyan ya Helebê (Sûrî)
33. Mala Êzdiyan ya Hesekê (Sûrî)
34. Mala Êzdiyan ya Serê Kaniyê (Sûrî)
35. Mala Êzdiyan ya Tîrbe Sipiyê (Sûrî)
36. Mala Ezidiyan ya Berlinê k.n.
37. Meclîsa Bilind ya Êzdiyên Sûriyê
38. Meclisa Gundê Bacinê (Tirkiye)
39. Meclîsa Jinên Êzdî li Berlînê k.n.
40. Meclîsa Şengalê li Dervayî Welat (MŞD)
41. Navenda Çandê ya Êzdiyan li Celleyê k.n.
42. Navenda Çandê ya Êzdiyan li Hammelnê k.n.
43. Navenda Çandê ya Êzdiyan li Liege (Belçîka)
44. Navenda Çandê ya Êzdiyan li Weselê k.n.
45. Navenda Çandê ya Êzdiyên Bremenê û Derdorê Wê k.n.
46. Navenda Êzdiyan Baden-Württemberg k.n.
47. Navenda Êzdiyan ji bo Hûner û Çandê (NCÊ)
48. Navenda Êzdiyan li Freiburgê k.n.
49. Navenda Êzdiyan ya Çandê li Hollandayê
50. Navenda Hunermendên Êzîdxanê (NHÊ)
51. Ronahî Komela Diepholz-Êzdiyan ya Çand û Civakê k.n.
52. Sîwana Meclîsa Jinên Êzdî k.n.(SMJÊ)
53. Yekîtiya Ciwanên Êzdiyên Suriyê
54. Yekîtiya Êzdiyan li Siegenê k.n.
55. Yekîtiya Êzdiyên Sûriyê (YÊS)
56. Yekîtiya Hiqûqnasên Êzdiyan k.n.
57. Yekîtiya Navendî ya Komelên Êzdiyan k.n. (NAV-YÊK)

Îmzevanên daxwiyaniya (21.04.2020): Êzdî di navbere xwefêmkirin û pêşdarizandinê de: Rêyên diyalogê
- Daxwiyaniya navnetewî ya mal, yekîtî û saziyên Êzdiyan

Em wusa duxazin!

Gesellschaft Ezidischer AkademikerInnen (GEA)
gea-ev.net
info@gea-ev.net