Kategoriyan hilbijêre;

Tenê yên kurdî?:

Pêşîn yên:

Agahî: dema 2 an jî zêdetir kategorî hatin hilbijartin, bila mijar wan hemû kategoriyênku te bijartine, bihewîne an hema tenê yek ji wan kategoriyan bihewîne jî bes e?
Hemû an hema kîjan be:


11 mijar û 12 peyam
edip yüksel - tirşik
edip yüksel
(2) (0) (2)
di mijarê de bigere

1. kurê melle sadrettîn, birayê metin û müfid yüksel.

e-mail a edip:

[Kuran'ın ilk ayetindeki harflerin sayısı]@[Sure sayılarının en büyük asal faktörü].org



[Gizlenen adlı Surede tartışılan sayının fonksiyonun keşfedildiği tarihin ilk iki rakamı]@[Allah'ın WaHiD, yani TEK, isminin Ebjecd değeri].org



[Besmele'deki dört kelimenin Kuran'daki numaralı ayetlerdeki tekrarlanma sayılarının ortak asal paydas]@[Kuran'da başında Besmele bulunmayan tek sure ile içinde Besmele geçen tek sure arasındaki surelerin sayısı].org



[Beynimize yaratılıştan yerleştirilen mantık kurallarının sayısı]@[Onbirinci yüzyılda İbranice Tevratta bulunam kod].org



[Müşriklerin kendisinden allerji duyup zebralar gibi kaçtığı sayı]@[İnkarcı ve ikiyüzlüler için fitne olan sayı].org



29.04.2014 23:54 | dara berrûyê

2. Birayê mufid û metin yuksel, kurê mele sedreddîn e

ji bidlîsê ye.

bi fikr û ramanê xwe ji malbatê xwe hev qetiye.

Wekî gotinê vî, di nav emerîka, çola arîzone de tenê ma ye. di nav numareyên da Herî zahf 19 hez dike.

salan berî ser ekşisozluk ê wek nivîskarek dinivîsî. Belkî yekî vî dawet ke, tê li tirşikê jî.



29.04.2014 23:58 | mîr

3. kesê ku bi qasê dizanim li amerîkayê profesorê felsefeyê ye. mirovek ecêv e.

li ser youtube'ê gelek vîdyoyên wî hene. carekê dema bulent arinç gotî, " kurdî ne zimanê şaristaniyê ye", jê re bersivek xweş dabû.



30.04.2014 00:02 | brusk56

4. Carek derketî bû, bernameya hulki cevizoglu, wextê ji hulki ra xeber dida digot "sen" paşî diyar kir, di nav kurdî da wekî ingilizî peyvê "siz" nayê gotin, Min efû ke.



30.04.2014 00:11 | mîr

5. mirovekî hêja ye. herçend kurd be jî baş kurdî nizan e. lê ramanên wî yên di derbar Qur'anê de gelek bi nirx in. niqaşan de hertim ser dikeve. youtubê de gelek vîdyoyên wî hene. ji ber ku ehlî-sûnet pê nikare, tenê dev diavêjin şêweya wî.



19.10.2014 17:16 | emûmar

6. bi tenê dipeyive û hew!



20.10.2014 22:09 | ferhenga şikestî

7. carna qala eslê xweyî kurd dike,bi nêrîneke tirkî



20.10.2014 22:12 | şêrkux

8. yê ku min jê xwest ku ji bo danasîna tirşikê tweetek bişîne û min got di tirşikê de sernivîsa te jî heye.

çûye tweeta min a jê re mention kirî, rt kiriye Û wisa nivîsandiye :

"İlginç. Ekşi Sözlüğün Kürtçesi de varmış. Adıma bir başlık da açmışlar. Umarım iftira ve yalan yazmazlar"



03.11.2015 20:40 | brusk56

9. îşev îmana min jê çû, min sê çar twît jê re nivîsandin lê qet bersiva min jî neda camêr..

bi awayekî seqîlane behsa tirşikê kiriye û gotiye hêvî dikim ku nivîskarên tirşikê di derbarê min de derew û îftirayan nenivîsandibin..

erê beyfendî, jixwe kar û emelê me tune ye em di rojê de bîst û çar saetan qal û behsa te dikin, derewên kesînedîtî bo te dinivîsin! ez heyranê vê egoyê me dema li neynikê dinêre dibê qey çiya li ber wî ye, çi heyf



03.11.2015 23:24 | ferhenga şikestî

10. Yê ku li ser rewșa kurdan di 1998an de maqaleyeke tije û têr nivîsiye. Tê de dibêje, heta 8 salî tenê bi kurdî zanîbû. Piștî barkirina stenbolê îda bavê kurdî qedexe kir. Peyre edîbê me jî kurdî jibîr dike. Hê jî ez bawerim ku nizane biaxive.

Bêhna min bi gotarê re çikiha. Kerem bikin... Here lînkê

Ev jî tirkiya wê ye : Here lînkê

Yes, I am a Kurd

Edip Yuksel, J.D.*

7.3 Journal of International Law & Practice 359 (Fall 1998)



“The Kurds are homeless even at home and stateless abroad. Their ancient woes are locked inside an obscure language. They have powerful, impatient enemies and a few rather easily bored friends. Their traditional society is considered a nuisance at worst and a curiosity at best. For them the act of survival, even identity itself, is a kind of victory.” Christopher Hitchens (1

“I believe that the Turk must be the only lord, the only master of this country. Those who are not of pure Turkish stock can have only one right in this country, the right to be servants and slaves.” Turkey’s former Minister of Justice Mahmut Esat Bozkurt (2

As an individual I have many components. I can define myself in many ways depending on the context. I am a homosapien, a monotheist, Yahya’s and Matine’s father, a husband, a Turkish author, a philosopher, a lawyer, a skeptic, a believer, a democrat, a conservative, an American, a political activist, a reformist, a chess-player, a copywriter, a poet, a handyman, a Macintosh user, a teacher, . . . and I am also a Kurd. I am not sure how being a Kurd ranks among the manifold ingredients that makes up my personality, but recently it became one of the important characteristics. Why? Because I have realized that I am denied of this identity. I have also witnessed that many others who share the same culture and heritage are oppressed and killed just because of being born in a Kurdish family.

I am a Kurd who is less articulate in his mother tongue compared to the other four languages that I have learned, namely, Turkish, Arabic, Persian and English. I am a Kurd who lost his 21 years-old brother 19 years ago in Istanbul to the racist bullets of Gray Wolves or Turkish Nationalist militants. (3) I am a Kurd who was put in the same prison, for writing on religious-political issues, with the murderers of his brother and almost lost his life to the knives and teeth of Nationalist Grey Wolves! I am a Kurd who was systematically tortured in Turkish prisons (4) because of refusing to recite the Turkish Anthem that contains lines, such as, “I have lived free since eternity; which psychopath dare to chain me.”(5) I am a Kurd who was compelled to chant “Happy is he who can call himself a Turk”(6) and declare that “A Turk is worth the entire universe”(7) throughout elementary, middle and high-school years.(8) I am a Kurd whose Kurdish father prohibited the Kurdish language at home in order to survive in a city where being Kurd was regarded as being ignorant and lower class.(9) I am a Kurd who now enjoys eating rice with fork, unlike Kurds who prefer a spoon. I am a Kurd who wrote scores of books in Turkish and English, but none in Kurdish.

Alas, I was almost blind to the plight of my people until I immigrated to United States and studied law in my late thirties. At age 40, after a wife, two children and citizenship in the United States, I started reading about the history of my people, their tribal system, their innocence, ignorance, wisdom, heroism, betrayals, blunders, dialects, culture, poverty, mythologies, religions, mountains, rebellions, genocide, atrocities, and their current ordeal in a rugged land dominated by four ruthless and racist countries: Turkey, Iraq, Iran, and Syria.

The pictures of Kurdish children, men and women whose faces rarely show a smile now talk to me; I cannot escape their questioning eyes: Brayi Edip [brother Edip](10), you managed to become a best-seller author in Turkey, you managed to escape to America, the land of freedom, you managed to get a doctorate degree in law, you write and talk about God, about freedom and human rights, but how can you ignore us?

If you look at their eyes carefully they will talk to you too: you the civilized people, you the citizens of the Western civilization, how can you ignore us? How can you donate arms to the racist Turkish government who is committed to exterminate us? (11) How can you standby when thousands of us were suffocated to death, our babies in our hands, by the chemicals provided by your corporations? (12) How can you talk about morality, human rights, civilization while we are subjected to systematic genocide by your current or former allies?

My people are denied their identity, their culture, language, naming their own children, using their own land and living in freedom and security.

You might have paid money to watch the movie Titanic and cried for the fate of the passengers who tragically drowned in cold waters 84 years ago. There are people on this planet who are being deliberately subjected to tragedies in their everyday life. Kurds are slaughtered and massacred by the bombs, jets and helicopters made in the U.S. and given by the U.S. (13) As a proud citizen of the civilized world, how can you cry for the people who were drowned 84 years ago, but do nothing while your tax money is spent to support the racist Turkish genocide against the Kurdish population in the South East Turkey?

Forgive me for these bitter words. I am the worst bystander, since I could use my pen when it was much sharper and younger to speak for those who can only speak with lines of sadness on their faces, lost limbs and graves of massacred and assassinated relatives. Here, I will deliver you some snapshots of the tragedy that has befallen my people, a tragedy that we all share some responsibility for as inhabitants of a shrinking planet in the era of satellite communication, smart bombs, and global economy.

MY PEOPLE ARE DENIED THEIR IDENTITY

According to the official history and school textbooks that I studied in high school, Turks as the descendants of the ‘Gray Wolves’ from Central Asia belonged to Aryan race and founded Sumerian, Egyptian, Babylonian, Lydian, Ionian and Hittite civilizations and raised heroes such as Attila, Genghis Khan, Hulagu, etc. This official account that stopped short of claiming American civilization nonetheless claimed Turkish origins for American Indians. Thus, it is no wonder thatTurkish nationalists cannot acknowledge my people as a distinct nation that can shine beside the glory of the great Turkish nation!

My people have been the inhabitants of the region for thousands years before Turks stormed Anatolia leaving behind the desserts of Mongolia in 11th century.(14) Turkish textbooks refer to my people as “Mountain Turks”(15) and the word “Kurd” is claimed to be created by their feet walking on the icy snow making the noise KURD, KURD, KURD. Yet the racist Turkish Historians forgot that the same silly theory could also work for TURK, TURK, TURK, since none can prove that the snow on top of the mountains speaks in only Kurdish!(16)

M.M. van Bruinessen observed the following fact: “[A]fter the great Kurdish nationalist revolts . . . a systematic policy aiming at detribalization and assimilation of the Kurds was adopted. . . . Everything that recalled a separate Kurdish identity was to be abolished: language, clothing, names.”(17) As the Turkish intellectual Dr. Ismail Besikci(18) wrote in one of his letters, “the political status of the Kurdish people is even lower than that of a colony. Because, for example, in Turkey even their existence is not accepted. The Kurds in Turkey can have rights only to the extent of becoming Turks. The alternative is repression, cruelty, prison…”(19) Serafettin Elci, who once soared in politics and served as Minister of Public Works in the late 1970’s, was sentenced to two years and three months in prison in 1981, just because he publicly said, “I am a Kurd; There are Kurds in Turkey.”(20)

A book published by a state-run misinformation agency, the so-called Turk Demokrasi Vakfi (Turkish Democracy Foundation) which brags that it is an objective and democratic group, tries to deny the very existence of my people in thirty-seven questions.(21) Under the question whether Kurds are a nation, it first defines the concept of a nation in two ways, one being “subjective” and the other “objective.” It concludes that Kurds cannot be considered a nation according to either definition. We lose the “subjective” test since our historical tribalism has deprived us from feeling ourselves a nation. We lose the “objective” test since we speak in many dialects and also because we follow several religious sects.(22) As if the Turkish hegemony will grant us the status of nationhood if most of the Kurds feel that they are a nation. How can those who promote the suppression of such feelings judge the degree of those very feelings? Using the same lame logic, we can deny the existence of Turks as a nation by pointing at the number of Laz, Cerkez, Turkmen, Azeri, Albanian, Bosnian, Caucasian, Abhazian and many other ethnic groups among Turks. If the number of sects and orders are used for deciding whether Turks are a nation, the outcome would not be jolly for Turkish fascists. Whether Kurds are a nation or not, they should be treated with dignity and fairness.

The hypocrisy of Turkish nationalists who claim a Turkish origin for Kurds is indisputably and repeatedly exposed: they are passionate advocates for the rights of Turkish minorities or groups in other countries, such as Bulgaria, Chechenia, and Azerbaijan, yet they are silent or even happy when they see Kurds massacred in Iran or Iraq!(23) When the rights for culture and language is the issue, Kurds become Turks, but whenever they are oppressed and repressed in other countries they are insignificant non-Turks!

We are not even granted the minority status.(24) An article in Turkish Political Parties Law with a bizarre title, “Preventing the Creation of Minorities” states that “Political parties: cannot put forward that minorities exist in the Turkish Republic based based on national, religious, confessional, racial, or language differences…. cannot use a language other than Turkish. . . However, it is possible to translate party statutes and programs into foreign languages other than those forbidden by law.”(25) But what about all the wars in the eastern part of the Turkey, the forced immigration, prisoners, and “the prohibited language”? We officially just do not exist.

Well, we do, according to Prof. Fahrettin Kirgizoglu, a Turkish nationalist. He claimed that he finally discovered the roots of Kurds among ancient Turkish tribes. In the preface of his book he declares this “discovery” with great excitement: “I have discovered that a powerful and crowded Turkish tribe called ‘Kurt’ lived on five different geographic regions.”(25) These claims can be entertaining if the consequence was not the suffering and sacrifice of thousands Kurdish men, women and children. “No where else in the world is a group of people as large as the Kurds deprived not only of national rights, but of their identity as people, different racially and linguistically.”(26)

MY PEOPLE ARE DENIED THEIR CULTURE AND LANGUAGE

The very existence of my mother tongue, Kurdish,(27) has been denied by the official ideology of the racist Turkish government which for several decades advocated the so-called “Sun Language Theory”, relating the origin of all the languages in the world to Turkish,(28) to the extent that even the words such as Amazon and Niagara were claimed to be originally Turkish.(29)

Though the “Sun Language Theory” is dead today, its ghost is alive in the Turkish Constitution that was drafted by generals after the 1980 military coup. The Turkish Constitution is designed to ban my mother tongue by a repressive article which interestingly shows up under the title “Freedom of Expression and Dissemination of Thought.” In the third paragraph it states:

“No language prohibited by law shall be used in the expression and dissemination of thought. Any written or painted documents, phonograph records, magnetic or video tapes, and other means of expression used in contravention of this provision shall be seized. . .” (30)

Another Article with a similarly deceptive title “The Freedom of the Press,” details numerous restrictions, including Kurdish, without even acknowledging its existence: “Publications shall not be made in any language prohibited by law.”(31) The Article that defines rights to training and education aims to ban Kurdish: “No language other than Turkish shall be taught as a mother tongue to Turkish citizens in teaching and learning institutions.”(32) The phobia against my mother tongue is so endemic, discriminating legislators try hard not to mention its name. Kurdish is referred by the Constitution as the “language prohibited by law” and “laws” prohibit it ventriloguially! For instance, the Turkish criminal law of 1983 criminalized the Kurdish language as the mother tongue of any Turkish citizens, again without specifically referring to it.(33) The Turkish oligarchy and military leaders have tried ingenious expressions to prohibit my language without mentioning its name.(34)

The government stopped enforcing the restrictions after the mass hunger strike in 1988 organized by political inmates in the Diyarbekir military prison demanding freedom to communicate in Kurdish to their visiting families.(35) It was considered a courage of heroic magnitude when finally President Turgut Ozal conceded that “it was no offense to speak the Kurdish language in private.”(36) Indeed, only in private! Consequently, Law 2932 was abolished in 1991, and the ban on Kurdish language was relaxed by another law. The new law allowed the use of Kurdish language “in music and in utilizing records, sound, video and other means of expression,” nevertheless, it kept the ban on the Kurdish language in state offices, education (English, French, Arabic, etc., were okay), in printed works, movies, on radio, TV, in writing or orally at public demonstrations.(37) Only God knows what the law will be and what its practice will be tomorrow.

I cannot present you the complete list of Kurdish periodicals that were confiscated and banned soon after they saw the daylight. Kurdish literature has been always subject to official extermination and penalties. Those Kurds who dare to write in their mother tongue or publish them usually end up in jails, prisons and taste all kinds of Turkish brand torture.(38) Erol Anar, the author of a four-page chapter titled “The Kurdish Question” (“Kurt Sorunu”) published in Insan HaklariTarihi (The History of Human Rights) was charged together with the publisher for violating the Article 8 of Turkey’s Anti-Terror law.(39)

Mehdi Zana, the former independent mayor of Diyarbekir, a major city in southeast Turkey, paid the price for defying the ban dearly. Three years after his election he was arrested and charged with being a separatist by the military coup of 1980. In an interview, he told of his struggle to protect his identity:

“While I was in prison, some other Kurdish people started to testify in Kurdish at the trials. A group of PKK people from Batman spoke in Kurdish, and they were beaten. And I told them, “Don’t’ be afraid; I will avenge you. Tomorrow I have my trial.” And the next day I went and spoke in Kurdish, but I was beaten and thrown out of court. Out of principle almost everybody started to speak in Kurdish, but the authorities didn’t bring translators. They beat me from 1987 until 1991. I never spoke another word in Turkish.”(40)

The resistance of my language against the racist Turkish hegemony is, however, legendary. Soon after they are crushed under soldiers’ boots or uprooted by bayonets or sprayed by toxic chemicals, Kurdish words spring out here and there, like flowers, like daisies. After each suppression, they blossom with a different name, hoping to survive few more days: Roja Welat (The Sun of Country), Deng (Voice), Riya Newe (New Path) are just few literary bouquets of the “language prohibited by law.” Kendal Nezan, the Director of the Kurdish Institute in Paris, as one of the planters of those flowers, describes the Kurdish-phobia well:

“In Turkey there are colleges and universities where the teaching is in French or in German or in English, but there is not one school where teaching is carried out in Kurdish, the language spoken by about one-quarter of the population. . . .newspapers, books and records are available in half a dozen non-Turkish languages, but the Kurdish people still cannot publish in their own tongue.”(41)

Hasan Cemal, a columnist in a popular Turkish newspaper, wrote: “Everyone should be able to open a language course. They should be able to listen their songs and news from Radio and TV. We do not expect the state to support it; but at least the state should not be an obstacle.”(42)

The story of MED-TV is evidence that the state has not cut out hope for cultural assimilation. MED-TV, the world’s first and only Kurdish satellite television station based in London, broadcasts news, documentaries and entertainment from a satellite parked over Africa and reaches 30 million Kurds in the region called Kurdistan. Though MED-TV is trying to be objective and represent all sides in the Kurdistan dispute, “the station has endured studio raids, staff arrests, and asset seizures by anti-terrorist police in Belgium, the U.K., and Germany. Correspondents have disappeared in Iraq. Turkish authorities have jammed signals.”(43) The Turkish government has also banned and destroyed the satellite dishes in Kurdistan and the Turkish army cuts off electricity at 5 p.m. in villages to stop Kurds from watching. MED-TV’s principal director Hikmet Tabak challenges the Turkish “satellite terrorism” in terms of telecommunication technology: “We will continue to broadcast, even if we have to move to India, China, or the Moon!”(44)

In addition to language the Kurdish attire also is banned.(45) Kurdish holidays are not spared either. My people celebrate the new year on the Spring Equinox, that is, March 21, and it is called Newroz (NewYear). Turkish people never celebrated Newroz and the Government tried hard to stop the tradition by arresting those who celebrate it. However, when the Turkish government realized that it could not stop such a deep-rooted celebration by force, it retreated from opposing it.(46) With a swift somersault, racist columnists and politicians started writing and talking about Newroz and praising it as an ancient Turkish tradition.(47) All of sudden, historians started discovering the roots of Newroz in ancient Turkish literature. This recognition, or in legal terms the “conversion” of the formerly foreign and repugnant holiday finally resulted in the official celebration of Newroz, which even linguistically has nothing to do with Turkish.(48)

Cengiz Candar, a prominent critic of the state’s racism, teased this official hypocrisy in his daily column:

“Until three or four years ago, celebrations of Newroz had nothing to do with ‘peace,’ on the contrary; Newroz celebrations rang the bells of ‘bloody skirmishes,’ especially in the Southeast. In last one or two years ‘Nevruz’ or ‘Newroz’ has been transformed to an official holiday. …

“It has been one or two years since Turkey began celebrating Nevruz under state supervision and participation. For instance, the Minister of the State, Tansu Ciller, besides inspecting hospitals, actively participated in the celebrations, striking eggs and ‘jumping over the fire.’

“. . . This way, the officially baptized Nevruz is transformed to an ‘idiosyncratic’ holiday by changing its ‘rituals’ rooted in Kurdish culture.

“But any Kurd cannot jump over the fire. Those Kurds who attempted to do so were soaked in blood. If Kurds ‘jump over the fire’ it is no doubt ‘divisive.’ If Ciller jumps, it becomes ‘celebration’ and ‘friendship.’

“For instance, while Ciller’s ‘jump over the fire’ in Igdir was organized by the state, people who gathered around the fire in Baglar, Diyarbekir, were dispersed by police and the fire was extinguished.

“The Ministry of Culture went further and printed ‘yellow-red-green’ Nevruz posters. The Minister from the Welfare Party declared that ‘These colors were used by the Ottomans since Gokturks and Uygur Turks.’ Thus, the color combination that we used to know as belonging to Kurds was suddenly Turkified and became official colors…”(49)

The Turkish state fought fiercely to suppress the Kurdish culture in the past. When the impossibility of eradicating our culture by force became obvious, the racist Turkish government started claiming Kurdish culture officially. The official “Sun Language” theory is now resurrected as the undeclared “Sun Culture” theory. With the Turkish generals behind it, it is a powerful theory indeed.

MY PEOPLE ARE DENIED OF NAMING THEIR OWN CHILDREN

The Kurdish population cannot name their children with Kurdish names; they are compelled to use Turkish names in their birth certificates.(50) Ironically, it is the same government that protested the Bulgarian government for doing exactly the same thing to Bulgarian Turks.(51)

The government has long since changed the name of most towns, mountains, and rivers that were in Kurdish or Armenian language. For instance, my birthplace on my birth certificate is “Norsin” (pronounced Norshin), a town located in the county of Bitlis. Though local people still use this name in their daily conversation, the official name of my birthplace has been changed to Guroymak. So, I no longer have a birthplace on the Turkish map!

We were given Turkish last names by government officials soon after the foundation of the Turkish Republic in 1920’s. My mother’s side was given the Turkish last name “Mutlu” (Happy) and my Father’s side “Yuksel” (Excel). Though I am happy that we were not given the antonyms of these names, yet the racist policy of my country has tried hard to take away our happiness and to hinder our progress.

MY PEOPLE ARE DEPRIVED OF THE WEALTH OF THEIR LANDS

The wealth of their lands is transformed into bombs, biological weapons, poisonous gases and is showered on top of their villages under the eyes of the by-standing United Nations.(52) To whichever hand they have extended for friendship or help, those hands have betrayed them. It is a miracle if they still have trust or hope in humanity, the so-called “civilized” or “developed” world. They are people whose fate has been doomed by the plots of imperial powers and their allies.

The eastern and south-eastern regions of Turkey that are heavily populated with Kurds have been ignored economically for decades. The disparity is visible to the eyes of every visitor who crosses the country from west to east. Turkish authorities never deny this fact, though they try to undermine it or blame the geographic nature of the region, such as being far from the seas. The racist policy towards the east and southeast has deprived many Kurds from higher education and access to wealth.

A poll conducted by Milliyet newspaper, a mouthpiece of the Turkish elite, demonstrated the obvious results of discrimination.(53) The polls, though conducted in only Istanbul, a better place for Kurds, found that those who claimed to be Kurds were low on the social and economic scale. “Those who declared themselves as Turks had the highest average wages (TL4,120,000, slightly above the average of TL4,010,000), followed by those who declared as ‘Muslim Turks’, or ‘Muslims’ (TL3,820,000), then those who saw themselves as Turks but from Kurdish parents (TL3,497,000) and finally those declared as Kurds (TL2,940,000).”(54) The newspaper that conducted this poll did not have a benevolent purpose, though. It tried to demonstrate that the Kurdish problem was merely economic, not political or cultural. The commentators never wondered why Kurds were the ones who scored lower economically and socially. Turkish oligarchy is addicted to self-deception by distorting the facts. This may temporarily provide them with some hope that their exploitation, racism and corruption will last forever, but the problem is increasing day by day. The denial of their evil governance is analogous to the denial of alcoholics and criminals. There is no light at the end of their tunnels.

The health services are very scarce in the East and Southeast region. According to the 1993 census in the Western Marmara province there is 1 doctor for every 736 citizen while in the Southeast there is 1 doctor for every 2296 person and 1 dentist for every 20883 person (55).

my people are killed, massacred, imprisoned and tortured

Steny H. Hoyer, a congressman from Maryland, provided an excellent summary of what has happened to my people and ancestors living within the borders of Turkey since the formation of the Republic. Describing the Turkish military’s repeated incursions into Iraq and their declared victory after each cross-border attacks as a fiction, he demanded action against Turkish government:

“It is tragic and ironic that Turkey seeks answers to its ‘Kurdish Question’ outside its borders, when in reality it should be working these issues out at home. Turkey’s 15 million Kurds have faced oppression since modern Turkey was forged in 1923. Since then, there have been 28 major Kurdish uprisings. The most recent, underway since 1984, has claimed almost 30,000 lives. According to Turkish Government sources 3,185 Kurdish villages have been evacuated and up to three million people have been internally displaced form southeast Turkey. Despite the severity of the conflict, Turkey refuses access by the International Red Cross to the stricken region. The conflict costs billions of dollars each year and destroys hopes and economic development that is greatly needed in the region.”(56)

Many Kurdish intellectuals and political leaders have been assassinated by government secret agents or forced to escape from Turkey.(57) Musa Anter was assassinated in 1992 and Meded Serhat in 1994. Serhat Bucak and Ismet Imset sought asylum in Britain after their lives were threatened by the state. Ismail Besikci, an anthropology professor of Turkish ethnicity, was sentenced to many years in prison because of his insistence on Kurdish identity. Hatip Dicle, after being stripped of his parliamentary immunity in 1994, was sentenced to 15 years of imprisonment for criticizing militarist oppression against the Kurdish population.(58)

A New York Times article is informative about the political aspects of the Kurdish problem in Turkey.

“Three former members of Parliament form a pro-Kurdish political party are serving 15-year jail terms after being convicted in 1994 of supporting terrorism. One of them, Leyla Zana, has become a heroine to groups around the world that seek to portray Turkey as repressive country; her supporters have even nominated her for the Nobel Peace Prize. . . . A new pro-Kurdish political party emerged to replace the one to which Ms. Zana belonged, but it has fared no better. In January all of its senior leaders were arrested and charged with supporting subversion. Since then, more than 200 other members of the party have been arrested. . . . The army’s scorched-earth policy in the mainly Kurdish southeast has given it great success on the battlefield, but has not won many hearts and minds. Many Kurds in the region remain deeply resentful of the Government. Equally important, the United States and other foreign powers that want to help Turkey have found themselves handcuffed by worldwide anger at the way the Turkey is conducting its war against Kurdish nationalism.”(59)

Turkish authorities have created a legal paranoia worse than McCarthyism that any speech, petition, writing or peaceful demonstration that is sympathetic or empathetic to the Kurdish ordeal immediately raises the antennas of prosecutors. As a result, journalists, authors and even members of parliament are indicted for their statements critical of the official policy.(60)

When the pro-Kurdish People’s Democracy Party (HADEP)(61) was banned and its 31 officials were convicted of advocating violence and separatism, in a June 11, 1997 letter, the Washington Kurdish Institute (WKI) called on the State Department to protest Turkey: “It is incomprehensible that a NATO ally and government which promotes itself as a democracy could undertake such repressive measures without facing international condemnation.” The letter urged the U.S. Government to pressure the Turkish Government “to abandon undemocratic, militaristic responses to the cultural and political aspirations of its Kurdish citizens.”(62) The U.S. has employed a double-standard regarding the Kurds. “Those in Iraq are the pitiable, persecuted victims of arch-villain Saddam Hussein, whereas Turkish Kurds are deemed troublemakers and terrorists who need to be controlled.”(63)

Fortunately, the European Union, perhaps due to the proximity to the region and fear of mass immigration, appears to be more sensitive to the plight of Kurdish people. After awarding Leyla Zana with the European Parliament’s SakharovPrize, the European Parliament in a recent “Resolution on the release of Leyla Zana” condemned the Turkish policy of imprisoning Leyla Zana and other Kurdish politicians and the repeated human rights violations and urged for a political solution that would recognize the economic, social, political and cultural rights of my people.(64)

KURDS: THE INDIGENOUS PEOPLE OF MESOPOTAMIA (65)

Ernest Chantre, a French anthropologist described the Kurdish type after studying the skulls and features of 332 individuals in 1897 as follows:

“The physiognomy of the Kurds breathes savagery: their characteristics are hard, their eyes, of a fierce brightness, are small and sunken under the orb. The men are most commonly dark, tall, and lean and have uncommon strength. They wear hardly anything except for a mustache and the cover their heads with a turban that is sometimes of gigantic proportions. Their step is firm, they hold their heads up with pride, and their look has a supreme arrogance. They do not laugh or talk much.”(66)

As a Kurd, I cannot stop myself from laughing at the French anthropologist for discovering “savagery” and “arrogance” in the breath and look of my people. To justify their occupation of Kurdish lands, colonialists perhaps believed in their own lies. How could they expect those people to laugh and talk while they, the “civilized” westerners, were plotting their destruction by planting puppet rulers in a region whose borders were drawn by the colonialists? How could they expect Kurds laugh and talk while their skulls were measured by foreign anthropologists who knew or cared little about their centuries old tragedy?

This year, 1998, is 2610 by the Kurdish calendar which dates from the victory of Medes forces against the Assyrian empire at Niniveh, north of Mosul.(67) Linguists and classical historians generally find our roots in Medes, Iranian people moving down from central Asia and settling around the Zagros mountains in the 1200 years BC.(68) The Bible, in both Old and New Testaments refers to Kurds as the Medes frequently.(69) There are numerous theories or mythologies tracing Kurdish heritage to Indo-European people from Ukraine, or to Melik Kurdim who ruled a city established after Noah’s ark landed on the Mt. Ararat. There is even a mythology, which is my favorite, that we are descendants of demons and jinn who raped 400 virgins during Solomon’s reign! The hegemons not only wrote the history, but also made up mythologies to demonize Kurds.

The heartland of my people, Kurdistan, centers around the Taurus and Zagros mountain ranges divided by Turkey, Iran,Iraq and Syria. Some of the cities with a Kurdish majority population are Diyarbekir, Mus, Bitlis, Van (Turkey), Zakho, Amadiya, Mosol, Arbil, Kirkuk, Suleimanieh (Iraq), Urumiye, Mahabad (Iran). There are approximately 14 million Kurds in Turkey (20 % of the population), 7 million in Iran, 4 million in Iraq, one million in Syria, half a million in Armenia, 100 thousand in Lebanon, half a million in Germany and 100 thousand elsewhere, totaling 27 million. In the United Nations there are 135 nations whose population is less than the Kurds.(70)

Kurds are overwhelmingly Muslim, some 85 percent being of the Shafii Sunnite sect. Kurds are religiously discriminated against by the so-called secular Turkish government that employs about half a million clergymen, all belonging to theHanefite sect, which is popular among the Turkish majority. There is a small number of the Kurdish population that followsYezedi religion. There are some who are atheists and there are also a few who reject clergy-made sects derived from medieval Arab teachings and strictly follow monotheism. I belong to the last group.(71)

Kurds converted to Islam in the 7th century. The Kurdish leader Saladin became a legend by his heroic defense against the Crusaders in the 12th century. After the demise of the Ottoman Empire in the beginning of the 20th century, nation-states emerged in its vast territories, and soon after the World War I the region witnessed many revolutions.

The Kurdish Simko uprising in Persia occurred in 1921-22. A revolt led by Kurdish cleric Sheik Said against secular Turkish government in 1925 was followed by Khoybun and Dersim revolts until 1938. After the World War II, Komala, an underground Kurdish political party, was formed in Iran. In 1945, Mulla Mustafa Barzani, the leader of the Barzani tribe, formed the Kurdistan Democratic Party (KDP) in Iraq and started an uprise. In the same year, KDPI formed in Iran. One year later the Kurdish Republic of Mahabad was formed. This first (and so far, the last) Kurdish republic lasted just one year. In 1947, Barzani had to retreat to the Soviet Union. In 1952 UKDP was formed in Iraq while Kurds revolted in Iran. In 1958, after a military coup in Iraq, Mullah Mustafa Barzani returned to Iraq. The Kirkuk massacre of 1959 was followed by unrest and revolts in 1960 against Turkish military junta. From 1961 to 1970, the mountains of Kurdistan witnessed six Kurdish revolts which were provoked or suppressed by Iraqi offensives.

In 1970, by a 15-point peace settlement, Iraq declared the war with Kurds over and Iraq established close relations with the Soviet Union. After the military coup in Turkey, as a University Student in Ankara, Abdullah Ocalan, formed the Kurdish Workers Party (PKK) to promote the Kurdish struggle against the Turkish nationalistic regime. In 1974, Barzani raised another insurrection only to be suppressed by Iraqi’s seventh offensive. Meanwhile, the Revolutionary Eastern Cultural Organizations (DDKD) was formed in Turkey. Following the collapse of Kurdish insurgency led by KDP against Iraq’s Baath regime, another Kurdish party, Patriotic Union of Kurdistan (PUK), was formed by Jalal Talabani, a tribe chieftain in Iraq. In 1978, PKK started guerrilla operations against the Turkish government. In 1979, Mustafa Barzani died in the USA. The same year, the so-called Islamic Revolution took control of Iran and continued the Shah’s policy of oppressing the Kurdish minority, this time in the name of God and holy imams! Two major Kurdish uprisings against the Iranian regime were suppressed ruthlessly in 1979 and 1980.

Turkey experienced another military coup in 1980 that dissolved political parties. The following year KDPI staged another offensive in Iran, and tried again in 1982 and 1983. The same year, the Turkish military, armed by NATO-supplied weapons, started operations in northern Iraq against Kurdish guerrillas. On the eastern front, Iran took back Kurdish gains and PUK made a peace agreement with the Iraqi government. The cycle of orchestrated offenses by Turkish, Iranian and Iraqi governments against revolting Kurds was repeated many times until Iraq’s invasion of Kuwait in 1990. An unforgettable event of this era was the use of chemical weapons against Kurds in Halabja.(72) The date of Halabja massacre that killed at least 5000 civilians was 16 March, 1988, a time when Saddam Hussein was the celebrated U.S.’s hit man in the region.

“In the late afternoon of 16 March the first wave of Iraqi planes appeared over the town to drop their bomb-loads of mustard gas, nerve gas and cyanide. Within a few hours as many as 5,000 people were dead and as many again lay burned and gasping for breath from the effects of the chemical attack. . . Men, women and children lay dead with no visible marks of injury, but with faces distorted by asphyxiation. . . Despite the scale of the massacre and the fact that Western journalists were on the scene within days, the international reaction to the bombing was muted. . . The eight-year Iran-Iraq war had entered its end game, and the world powers were unwilling to take action against Iraq for its use of illegal weapons in such a way as to appear to be siding with Iran. . . The Arab states stayed firmly on Iraq’s side, although they were in no doubt as to what had happened. When a Kurdish delegation appealed to Kuwait to protest against innocent civilians being sprayed with poison gas, the were asked by a Kuwaiti official: ‘What did you expect to be sprayed with, rose-water?’ “(73)

After the U.S.-led allied air offense against Iraq, Kurdish people revolted again against the Iraqi regime. Operation Provide Comfort created safe havens for the Kurdish population against Iraq’s air-force. Enticed by the encouragement and promises of the C.I.A. and the Bush administration that American air-forces will protect them from Iraqi helicopters, Iraqi Kurds organized a campaign against Baghdad. (74) They were betrayed by the American government once again. In desperation, one Kurdish faction betrayed the other and Saddam’s tanks moved in Kurdistan killing and arresting hundreds of Kurdish dissidents.(75)

In 1992, Newroz celebration in the eastern part of Turkey turned into a bloody skirmish between the Turkish military and Kurdish villagers. The Turkish military is continuing its routine incursions to the northern Iraq. The following year PKK declared a unilateral cease-fire, but it lasted less than a year. Turkish newspapers drummed for continuing military offensives; they interpreted the cease-fire as a sign of weakness on the Kurdish front. When Turkish president Ozal who courageously suggested some political solutions for the Kurdish problem passed away, extermination of Kurds continued to be the only solution for the Turkish regime.

The Kurdish parties HEP and DEP won some seats in Turkish parliament, but when they demanded a political, rather than a military solution for the Kurdish problem, they were arrested and imprisoned.(76) Besides filling the prisons with Kurdish politicians, intellectuals and journalists, the Turkish military has been using secret contra-guerrillas to assassinate prominent Kurdish leaders; contras have filled many graves with prominent Kurdish figures such as journalists Halit Gungen, Cengiz Altun, Yahya Orhan and Huseyin Deniz, author Musa Anter, and politician Mehmet Sincar. These are just few names among a lengthy list of assassinated Kurdish intellectuals.(77) Recently, mass Kurdish exodus from Turkey to Italy and other European countries alarmed the European countries.(78)

THE FUTURE OF KURDISH STRUGGLE

The Kurdish population is still hanging on in a region soaked in blood with racist wars, revolutions, revolts, coups, offenses, massacres and incursions. My people are stranded in the middle of four oppressive racist countries. And there is no hope unless they end tribal rivalry and battles between factions and start forming lobbies around the world where international justice and moral responsibility are not as popular concepts as the color of money and power. We are reminded of this fact by Richard Falk, professor of International Law at Princeton University:

“Few observers in 1918 would have guessed that the vague promise of a Jewish homeland in the Balfaur Declaration would result in Jewish statehood before the acknowledgments of Kurdish national identity would have led to Kurdish statehood. There are important lessons to be learned, of success and disappointment, in these two disparate experiences, each shaped and deformed by the outcome of major wars within the region and beyond. Perhaps the central lesson is the relevance of a focused movement that represents and unifies the people in question. A secondary lesson is the importance of becoming a subject of geopolitics rather than being continuously cast in the role of object.”(79)

There are many Kurds in Western countries, especially in Northern Europe.(80) I believe that the Kurds living outside of Kurdistan, with their intellectual, political and financial resources, will eventually create an international Kurdish movement that will lead to a democratic, free and secure land for the Kurdish population.

“Self Determination” was a buzz word in international law during the turn of the 20th century. But after colonialism mutated into another stage, into a clandestine form, the international community started worrying about the integrity and stability of states with ethnic minorities. The right of “self-determination” that worked against colonialism now could turn the nation states into amoebae, dividing them to fragments.

The General Assembly of the United Nations suggested a new formula in 1960 to protect nation states against disintegration: “Any attempt aimed at the partial or total disruption of the national unity and the territorial integrity of a country is incompatible with the purposes and principles of the Charter of the United Nations.”(81) However, the 1970 Declaration on Friendly Relations and the 1993 Vienna Declaration carved an exception from the broad protection of nation states. The disclaimer of the 1993 Vienna Declaration extended the protection only to the governments representing the whole people in the territory without discriminating on the basis of race, creed or color.(82) Now there is a strong opinio juris in the field of international law that balances the demands of minorities for self-determination with the interest of states in unity and stability by comparing the nature of self-determination and the nature of the government.(83) Minority demands ranging from minimal destabilizing effects to secession will be balanced with the regimes of the states ranging from absolute dictatorship to all-inclusive democracies. The more authoritarian a regime, the more rights for minorities will be recognized.

After giving eight examples to illuminate what self-determination (may) mean or what it may aim to do,(84) Professor Fredric Kirgis elaborates on the tension between the right of states to remain intact and the rights of minorities for self-determination: . . . .

“In this schema, a claim of right to secede from a representative democracy is not likely to be considered a legitimate exercise of the right of self-determination, but a claim of right by indigenous groups within the democracy to use their own languages and engage in their own noncoercive cultural practices is likely to be recognized, not always under the rubric of self-determination, but recognized nevertheless. Conversely, a claim of a right to secede from a repressive dictatorship may be regarded a legitimate. Not all secessionist claims are equally destabilizing. The degree to which a claimed right to secede will be destabilizing may depend on such things as the plausibility of the historical claim of the historical claim of the secessionist group to the territory it seeks to slice off.”(85)

Considering the authoritarian nature of Turkish democracy and the current trend in international law,(86) should the Kurdish minority struggle for self-determination leading to secession, or for self-determination leading to an autonomy and equal rights with the Turkish majority? Kurdish people are divided on this question.(87) Professor Falk thinks that self-determination in terms of secession is possible but very difficult to attain:

“Given Kurdish numbers, self-identification, and association with specific territory over a period of at least 2,000 years, and given the consistent Kurdish experience of abuse and discrimination on behalf of the Kurdish peoples exists. Yet given the strength of statist and adverse geopolitical forces, as well as the fragmented character of the Kurdish movement, an argument for more modest or minimalist claims on behalf of the various Kurdish peoples may seem currently persuasive. Only the Kurds themselves can make these choices, but the failure to do so is likely to lead to new frustrations.”(88)

I agree that struggle aiming toward secession is not politically and socially feasible. (89) Even if secession in one of the countries becomes a possibility, the other neighboring states will become paranoid regarding the Kurds in their territory. For instance, if Iraqi Kurds come close to gaining their independence (which they did), Turkey as a member of NATO and a strategically important country can prevent it (which it did, too). “Any grant of independent homeland to the Kurds will be blocked by Turkey or its allies as a dangerous precedent. Resistance to such an idea will also come from other States like India where several sizable minorities are demanding self-determination”.(90) This will create an opposing pressure in the international arena discouraging superpowers afraid of risking the stability of the entire region which is both politically and economically crucial for the western world.

Furthermore, many Kurds have immigrated to the western part of Turkey either for economic reasons or by being forced to immigrate by the Turkish military. Major cities such as Istanbul, Ankara and Izmir now have a huge Kurdish population, especially in their ghettos. There is also a considerable number of intermarriages between Kurdish and Turkish populations. Despite the official racism and occasional provocations by racist organizations the majority of Turkish population still does not have hostility against Kurds. A separate Kurdish state, even if politically possible, would not be desired by many Kurds who have already started a new life in the western part of Turkey. I agree with David McDowall that the Kurdish struggle has strong roots and ultimately will win autonomy in the region: “In the event of military defeat Kurdish nationalism was likely to go to ground, in hibernation for the next spring. It remained most unlikely to die.”(91)

The history of Kurdistan is a proof of Kurdish heroic resilience and resistance against assimilation and genocide orchestrated by powerful countries. “One must question why state authorities make such a bogey of Kurdish nationalism. The usual state argument that Kurdish aspirations threaten the territorial integrity of the state is at best only partially convincing, for autonomists outnumber separatists in the Kurdish communities of all three countries.”(92) The Kurdish problem will remain dormant in the region unless the host countries transform their regimes from authoritarianism to democracy.

As for Turkey, it has much more to lose if it continues to deny Kurds their fundamental rights. Trying to solve the Kurdish problem via bayonets, tanks and bombs has been very costly for Turkey economically, politically and socially. Inflation and unemployment are in disastrous dimensions, and Turkey, despite its yearning to join the western world, lost its chance to join the European Union because of its horrible human rights record. Not only the Kurdish minority, but the Turkish majority too will benefit enormously if Turkey can teach its disoriented generals their real duty.

The Turkish oligarchy, consisting of military leaders, media moguls, big businessman, and their puppet politicians, has opened another huge front besides the Kurdish one. The bizarre secular religion practiced in Turkey has alienated many traditional citizens and pushed them to become more radical. At least one third of the Turkish population is subjected to great oppression because of their modest demands for religious freedom, such as being able to wear head-scarves in schools and universities.(93) So, with the generals guiding Turkish politics, Turkey has taken great risks. Turkey cannot afford to fight against both religious and Kurdish segments of its population.

We, the Kurds, considering the past and current geopolitical circumstances, should give up our claim of independence and ask for autonomy or a federal system. The future of the world is moving towards unification and globalism. This strategy will also attract international support and will work much better for us. We, as the indigenous people of Mesopotamia, should demand the protection of international law to secure our culture, language, political institutions and entitlement to land. The definition provided by the United Nation Indigenous Study perfectly applies to us:

“Indigenous communities, peoples and nations are those which, having a historical continuity with pre-invasion and pre-colonial societies that developed on their territories, considered themselves distinct from other sectors of the societies now prevailing in those territories, or parts of them. They form at present non-dominant sectors of society and are determined to preserve, develop and transmit to future generations their ancestral territories, and their ethnic identity, as the basis of their continued existence as peoples, in accordance with their own cultural patterns, social institutions and legal systems.”(94)

Our distinct history, culture, ethnicity and ancestral lands are elements that make us indigenous people of Mesopotamia. The human rights of the Kurds are not only violated as an indigenous people, but also as minorities. Turkey is in clear violation of the International Covenant on Civil and Political Rights which declares: . . .

“In those States in which ethnic, religious or linguistic minorities exist, persons belonging to such minorities shall not be denied the right, in community with other members of their group, to enjoy their own culture, to profess and practice their own religion, or to use their own language.”(95)

We the Kurds should be able to be ourselves, like the Turks are able to be themselves. We do not have any desire to ban Turkish. We do not have any wish to force Turks to confess that they are a tribe of Kurds. We do not have any aspiration to force the Turkish population to name their children in Kurdish names. We have no reason to hate the Turkish music or Turkish poetry. We have no plan to destroy and burn Turkish villages. We have no intention to force Turks to immigrate.

Turkey and the international community have a moral and legal duty to allow us to enjoy our culture and use our language. We should be able to name our children in our language and teach them. We should be able to celebrate our holidays without governmental intrusion and involvement. We should be able to sing in Kurdish and write in Kurdish. We should be able to greet our Turkish neighbors with our Kurdish attires on. Our towns should be safe from military attacks. We should not be forced to leave our lands. We should not be killed or jailed when we do not approve racism. Our children should not be forced to say “happy is he who can call himself a Turk.”

Yes, I am a Kurd and I pray for freedom, justice and peace for all.

APPENDIX

i miss my mother tongue

Edip Yuksel



After reading several articles on the linguistic, social and political aspects of bilingualism, certain memories of my childhood revived with much more meaning. Those articles did not contain much new information. They were common sense for me, since I had experienced most of the cases. However, I did not have a clear and systematic interpretation of my experi­ences. Now I know the reason my father suddenly forbid us from speaking Kurdish after we moved to the city. Now I realize how oppressive the government was. Now I appreciate the importance of bilingual education.

I was raised in a bilingual family. I spoke Kurdish until I was eight years old. At age nine, when we moved from a small eastern town to Istanbul, the biggest city in western Turkey, I was suddenly obliged to speak Turkish. Turkish was the only national language with high prestige. Indeed, it was the only prestigious language of my country. Kurdish, the language of approximately a twelve million, had much negative connotation. Speaking Kurdish was a declaration of ignorance and inferiority. Though at that age I was not fully aware of this racist attitude, I was influenced. My father did not have enough ammunition to fight against that pressure. He could not protect our original self-esteem. He submitted fully, even in the privacy of his home. Fighting back probably would be useless. The city with its mighty social, political and economical institutions was a ruthless mold reshaping every irregular individual thrown in. In order to resist that terrible molding machine you needed to be economically independent and heroically resistant. Unfortunately, my father was neither.

We were molded.

The communication language of our family changed dramatically. My father declared martial law against his own mother language which he had spoken until his late forties. My mother did not know a single Turkish word when we were banned from speaking our mother language. It was not that difficult for my father. He had learned Turkish as his fourth language while doing his military service. He had studied Arabic and Persian in religious schools. Being one of the top experts in Arabic language, he was invited to teach Arabic at the university. While he was trying very hard to polish his Turkish, we were struggling to communicate with our mother; sometimes sneaking in Kurdish.

In retrospect, I see that our family was victimized by the ruling majority. As a result, I traded my Kurdish for Turkish. My father ended up teaching Arabic in Turkish with a heavy Kurdish accent. My poor mother started speaking a new language, Kuturkish, a mishmash of Kurdish and Turkish. Nobody could understand her except us. Curiously, I started missing my mother tongue. I hope I will be able to recover it in its pure form. Alas, I am not sure whether my mother will be able to understand it.


(stur: edît
: ji bo xatirê azad30 min tirkiya wê dît û lê zêde kir. Kerem bikin Here lînkê

lê min efû bikin ku maqale zehf dirêj e û bi kurdî kineriya wê jî gelek wext dixwaze û Mixabin ez niha nikarim bikim.



16.03.2017 17:04 ~22:15 | gumgumok

11. Bi entrya xwe ya 11 e mîn ve bêhna mirovê diçêke ye,

Gumgumok bo xatir emê çib'ken vê nivîsa jor hêj çine bît te xulaseyek felan binîvîsîba wekî dî mirov xêr jê nabînît



16.03.2017 20:14 | azad30

12. Nivîskarê ku berî niha 19 salan ev meqale nivîsiye. Xwezî min kurdiya wê jî dîtibana lê mixabin xwuya nake û wergera kurdî jî vê kêlîkê zor e. Lê tirkiya vê maqaleyê min dît. Kerem bikin :

Evet, Ben Bir Kürt’üm

Edip Yuksel, J.D.

Aklınca beni Türk faşistlerine kötületmek için Trorge adıyla yazan Hamza Mutlu tarafından çevrildi…
(Internette avatar olarak Svastika kullanan bir Türk faşisti)

(Bu yazının orijinalı için bak: Yes, I am a Kurd, Journal of International Law & Practice,
Volume 7, Fall 1998, Issue 3, Detroit College of Law, Michigan State University)

Çevirinin orijnile ne kadar sadık olduğu maalesef incelenmemiştir. Maalesef, makalenin dipnotları da çevrilmemiştir. Makalenin son bölümündeki iki kısa makale de çevrilmemiştir. Orijinal makale için bu sitedeki İnglizce bölümünde Law and Philosophy kategorisinde Journal Articles başlıklı bölüme bakınız.



”Kürtler, evde bile evsizken dışarıda vatansızlar. Onların eski acıları, anlaşılmaz bir dilin içine hapsedildi. Çabucak sıkılan dostlarının yanında, güçlü ve sabırsız düşmanları var. Onlar için yaşam mücadelesi, hatta kimliğin kendisi bile bir çeşit zafer.” Christopher Hatchens

”İnanıyorum ki Türk, bu toprağın tek sahibi, tek efendisi olmalıdır. Saf Türk olmayanların bu ülkede, hizmetçilik ve kölelikten başka bir hakkı olamaz.” Eski Adalet Bakanı Mahmut Esad Bozkurt

Ben bir birey olarak, bir çok unsura sahibim. Kendimi, bağlama göre birçok şekilde tanımlayabilirim. Bir homo sapien, bir monoteist, Yahya ve Metin’in babası, bir koca, bir Türk yazar, bir filozof, bir avukat, bir şüpheci, bir mümin, bir demokrat, bir muhafazakar, bir Amerikalı, bir siyasi-aktivist, bir reformcu, bir satranç oyuncusu, bir şair, çok yönlü bir insan, bir Macintosh kullanıcısı, bir öğretmen… ve bir Kürt. Kişiliğimi oluşturan hem çok, hem çeşitli öğelerin arasında bir Kürt olmanın tam olarak hangi sırada olduğundan tam olarak emin değilim, ama son zamanlarda bu benim en önemli özelliklerimden biri durumuna geldi. Neden? Çünkü fark ettim ki, Kürt kimliğim reddedilmekte… Ve aynı kültürü ve mirası paylaşan insanlar, yalnızca Kürt bir ailede doğdukları için katlediliyorlar.

Ben Kürtçe’yi, konuştuğu diğer dört dilden (Türkçe, Arapça, Farsça, İngilizce) daha akıcı konuşamayan bir Kürt’üm. Ben, 19 yıl önce 21 yaşındaki kardeşimi Bozkurtlar’ın (Türk milleyetçi militanları) ırkçı kurşunlarıyla kaybetmiş bir Kürt’üm. Ben din ve politika hakkında yazılar yazdığı için, kardeşinin katilleriyle aynı kodese konulmuş ve hayatını milliyetçi Bozkurtlar’ın bıçak ve dişleriyle kaybetmesine ramak kalmış bir Kürt’üm! Ben, ”Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım; hangi çılgın bana zincir vuracakmış, şaşarım!” cümlelerini içeren Türk milli marşını okumayı reddettiği için Türk hapishanelerinde sistemli olarak işkenceye uğramış bir Kürt’üm. Ben ilkokul, ortaokul ve lise boyunca ”Ne mutlu Türk’üm diyene!” ve ”Bir Türk Dünya’ya bedeldir!” demeye mecbur bırakılmış bir Kürt’üm. Ben babasının, Kürtler’in aşağılandığı ve ikinci sınıf insan sayıldığı bir kentte hayatta kalabilmek için Kürtçe konuşmayı yasakladığı bir Kürt’üm. Ben şu anda, kaşığı tercih eden Kürtler’in aksine pilavımı çatalla yiyen bir Kürt’üm. Ben Türkçe ve İngilizce eserler vermiş, ama Kürtçe hiçbir şey yazmamış bir Kürt’üm.

Ne yazık ki, Amerika’ya göçene ve 30’lu yaşlarımın sonlarında hukuk okuyana kadar halkımın sorunlarına karşı neredeyse kör olmuştum. Kırk yaşında, evlenip iki çocuk sahibi olduktan ve Amerikan vatandaşlığı aldıktan sonra, halkımın tarihi, onların yaşam biçimi, onların masumiyeti, duyarsızlıkları, zekaları, kahramanlıkları, ihanetleri, kandırmacaları, lehçeleri, yoksullukları, mitleri, dinleri, dağları, katliamları, soykırımları, canavarlıkları, ve onların acımasız ve ırkçı dört ülke, Türkiye, Irak, İran ve Suriye hakimiyetindeki engebeli toprakları üzerine okumaya başladım.

Kürt çocukların, erkek ve kadınların nadiren gülümseyen yüzleri şimdi benimle konuşuyor; onların sorgulayan bakışlarından kaçamıyorum: ”Brayi Edip (Edip ağabey), sen Türkiye’de çok satan bir yazar oldun, Amerika’ya, özgürlükler ülkesine kaçmayı başardın, hukuk doktorası yaptın, Tanrı’ya dair, özgürlük ve insan haklarına dair yazıyor ve konuşuyorsun; bizi nasıl görmezden gelebilirsin?”

O gözlere dikkatlice bakarsanız sizinle de konuşacaklardır: Siz uygar insanlar, batı uygarlığının yurttaşları, bizi nasıl görmezden gelebilirsiniz? Bizi imha etmeye uğraşan ırkçı Türk hükümetine nasıl silah verebilirsiniz? Kucağımızda bebeklerimizle, binlercemiz sizin şirketlerinizce sağlanan kimyasallarla katledilirken nasıl durup seyredebilirsiniz? Biz sizin eski ve yeni müttefiklerinizce soykırıma uğratılırken nasıl ahlak, insan hakları ve uygarlığa dair ahkam kesebilirsiniz?

Benim halkım kimliklerini, kültürlerini, dillerini reddetmeye, çocuklarına başka dillerde isim vermeye zorlanıyor, kendi topraklarından kovuluyor, özgürlük ve güven içinde yaşamaları engelleniyor.

Belki Titanic filmini izlediniz, belki 84 yıl önce boğularak ölen yolcular için göz yaşı döktünüz. Bu gezegende, her gün benzeri trajedilere maruz kalan binlerce insan var. Kürtler, Amerika’da üretilen ve Amerika tarafından tahsis edilen bombalar, jetler ve helikopterlerle katliama uğruyor. Uygar Dünya’nın gururlu bir vatandaşı olarak, nasıl olur da 84 yıl önce boğulan insanlara ağlarken, sizin vergileriniz ırkçı Türk hükümetinin Kürtler’e yaptıklarını desteklemek için kullanılmasına rağmen hiçbir şey yapmazsınız?

BENİM HALKIM KİMLİĞİNİ REDDETMEYE ZORLANDI

Resmi tarihe ve lisede okuduğum tarih kitaplarına göre Orta Asyalı bozkurtların torunları olan Türkler Aryan ırkına mensuplar; Sümer, Mısır, Babil, Lidya, İyonya ve Hitit uygarlıklarını kurdular; Attila, Cengiz Han, Hülagü gibi kahramanlar çıkardılar. Bu resmi görüş, Amerikan uygarlığı üzerinde hak iddia edemediğinden yerlilerin Türk kökenli olduğunu iddia etti. Bu yüzden, Türk milliyetçilerinin benim halkımı, büyük Türk milletinin şanının yanında parlayabilecek ayrı bir millet olarak görmemeleri de gayet doğal!

Türkler 11. yüzyılda Moğol çöllerini bırakıp Anadolu’ya akın etmeden önce, benim halkım binyıllardır o topraklarda yaşıyordu. Türkiye’deki ders kitapları benim halkım için ”Dağ Türkü” diyor. Aynı kitaplar, ”Kürt” kelimesinin karda yürürken çıkan KÜRT, KÜRT, KÜRT seslerinden türediğini iddia ediyorlar. Ancak ırkçı Türk tarihçileri, aynı saçma teorinin ”Türk” kelimesi için de işe yarayabileceğini akledemiyorlar! Öyle ya, dağların tepesindeki karların yalnızca Kürtçe konuştuğunu kim iddia edebilir ki!

M.M. van Bruinessen şu gözlemlerde bulunuyor: ”Büyük Kürt milliyetçileri isyan ettiğinde… Kürtler’i dağıtmak ve asimile etmek için sistemli bir plan uygulamaya kondu… Ayrı bir Kürt kimliğini çağrıştıran herşey lağvedildi: dil, giyim tarzı, isimler…” Türk aydını Dr. İsmail Beşikçi’nin dediği gibi: ‘’Kürtler’in siyasi statüleri bir kolonininkinden bile daha düşük. Türkiye’de onların var oldukları bile kabul edilmez. Türkiye’deki Kürtler’in ancak ve ancak Türk olmaya hakkı var.” 1970’lerin sonlarında siyasetle uğraşan Şerafettin Elçi, sırf ”Ben bir Kürt’üm, Türkiye’de Kürtler de var.’’ dediği için iki yıl üç ay hapse mahkum edildi.

Objektif ve demokratik bir grup olduğunu iddia eden, devletin bünyesindeki Türk Demokrasi Vakfı, 37 soruda benim halkımın varlığını reddetmeye çalışıyor. Kürtler’in bir millet olup olmadığını sorgularken, bir milletin biri ”objektif”, biri de ”subjektif” olmak üzere iki özelliğini tanımlıyor ve Kürtler’in iki bakımdan da millet sayılamayacağını iddia ediyor. Bizim tarihi aşiret sistemimiz bizi bir millet gibi hissetmekten alıkoyduğundan ”subjektif” testi kaybediyoruz. Birçok lehçe konuştuğumuz ve çeşitli dinlere inandığımız için ”Objektif” testi de kaybediyoruz. Sanki Kürtler kendilerini bir millet gibi hissetse, Türk hegemonyası bize milli statü verecekmiş gibi… Nasıl olur da, bu hislerin gizli tutulmasını isteyenler, aynı zamanda bu hislerin derecesini yargılayabilirler? Aynı mantığa göre, Türkler’in içindeki Lazlar, Çerkezler, Türkmenler, Azeriler, Arnavutlar, Bosnalılar, Kafkasyalılar, Abazlar ve birçok etnik gruptan dolayı Türkler’in milliyetleri de reddedilemez mi? Eğer Türkler’in bir millet olup olmadığı belli kurallara göre araştırılsaydı, sonuç Türk faşistleri için hiç de iç açıcı olmazdı. Kürtler bir millet olsa da olmasa da, onlara itibar edilmeli ve onlara karşı adil olunmalıdır.

Kürtler’in Türk kökenden geldiğini iddia eden Türk milliyetçilerinin ikiyüzlülüğü ayan beyan ortadadır: Bu insanlar Bulgaristan, Çeçenistan ve Azerbaycan’daki Türk azınlıklarının haklarını ateşli bir şekilde savunurken, ne hikmetse İran ve Irak’ta katledilen Kürtler’i gördüklerinde sessiz kalıyor hatta mutlu oluyorlar! Konu kültürel haklar olduğunda Kürtler Türk oluyor, fakat diğer ülkelerde zulme uğradıklarında o kadar da Türk değiller nedense!

Bizim bir azınlık statümüz bile yok. Türk Siyasi Partiler Kanunu’ndaki ”Azınlıkların ortaya çıkmasını önleme” gibi saçma bir başlığa sahip olan bir madde şöyle diyor: ”Siyasi partiler, milli, dini, hissi, ırki ve lengüistik temellere dayanarak Türkiye Cumhuriyeti’nde azınlıkların olduğunu iddia edemezler… Türkçe’den başka bir dil kullanamazlar… Fakat, parti yasalarını ve programlarını, kanunla yasaklanmış olanlar dışındaki yabancı dillere tercüme edebilirler.” Peki Doğu Türkiye’deki o savaşlar, zorunlu göç, mahkumlar ve ”yasaklı dil” ne olacak? Biz resmi olarak var değiliz.

Bir Türk milliyetçisi olan Prof. Dr. Fahrettin Kırgızoğlu’na göre yok değiliz. Bu profesör, Kürtler’in eski Türk aşiretleri içindeki kökenlerini nihayet bulduğunu iddia ediyor. Kitabında bu ”keşfi” büyük bir heyecanla anlatmakta. ”Kürt adlı kalabalık ve güçlü bir Türk aşiretinin 5 farklı coğrafi bölgede yaşadığını keşfettim.” Bu iddialar komik ve eğlenceli olabilirdi, tabii ki eğer sonuç binlerce Kürt erkeğinin, kadınının ve çocuğunun acı çekmesi ve ölmesi olmasaydı… ”Dünya’nın hiçbir yerinde, Kürtler kadar büyük bir insan grubu milli haklarından, kimliklerinden, ırki ve lengüistik haklarından yoksun değil.”

HALKIM KÜLTÜRLERİNİ VE DİLLERİNİ REDDETMEYE ZORLANDI

Benim anadilim olan Kürtçe’nin varlığı, onyıllardır bütün dillerin, hatta Amazon ve Niagara kelimelerinin Türk kökenli olduğunu iddia eden ”Güneş Dil Teorisi”ni savunan ırkçı Türk hükümeti tarafından reddediliyor.

Her ne kadar ”Güneş Dil Teorisi” bugün çürütülmüş olsa da onun hayaleti, 1980’den sonra darbeci generaller tarafından hazırlanan anayasada hala yaşıyor. Türk Anayasası, benim dilimi ilginç bir şekilde ”İfade Özgürlüğü ve Düşüncenin Yayımı” başlığı altında yasaklıyor. Üçüncü paragrafta diyor ki:

”Kanunlar tarafından yasaklanan hiçbir dil, ifadede ve düşüncenin yayımında kullanılamaz. Bu kurala aykırı her yazılı doküman, kaset, video ve diğer ifade yöntemleri zaptedilmelidir…”

Bir diğer aldatıcı başlık, ”Basın Özgürlüğü” başlığı altında Kürtçe’ye dair bazı kısıtlamalar, Kürtçe’nin varlığını bile tanımadan detaylandırılıyor: ”Kanunla yasaklanan dillerde yayın yapılamaz.” Eğitim ve öğretim haklarını tanımlayan bölüm ise Kürtçe’yi yasaklamayı amaçlıyor: ”Eğitim ve öğretim kurumlarında Türkçe dışında hiçbir dil, Türk vatandaşlarına anadil olarak öğretilemez.” Benim anadilime karşı olan fobi çok ilginç, ayrımcı parlementerler onun ismini telaffuz etmemek için büyük çaba gösteriyorlar. Kürtçe, Anayasa tarafından ”Yasaklı Dil” olarak belirtiliyor ve kanunlar Kürtçe’yi isim vermeden yasaklıyor! Mesela, 1983 tarihli Türk Ceza Kanunu Kürtçe’yi Türk vatandaşlarının anadili olarak yasadışı sayıyor, yine ismini özellikle anmadan. Türk oligarşisi ve askeri liderleri anadilimi isim vermeden yasaklamak için dahiyane yollar buluyorlar!

Hükümet, 1988’de aileleriyle Kürtçe konuşma özgürlüğü isteyen Diyarbakır’daki mahkumların siyasi hapishane arkadaşları tarafından organize edilen açlık greviye birlikte baskıları hafifletti. Başbakan Turgut Özal sonunda ”Özelde Kürtçe konuşmanın hiçbir sakıncası yok.” deyince bu büyük bir cesaret bir kahramanlık olarak addedildi. Tabii ki, sadece özelde! Bunun ardından 2932 sayılı yasa 1991’de değiştirildi ve diğer bir yasa Kürtçe üzerindeki baskıyı hafifletti. Yeni yasa, Kürtçe’nin ”müzik, ses, video ve diğer ifade biçimleri”nde kullanılmasına izin verdi. Ne var ki, kamu binaları, eğitim, yazılı dökümanlar, filmler, radyo, TV ve mitinglerdeki yasak devam etti. Yarın bu kanunun ve uygulamanın nasıl olacağını ancak Tanrı bilir.

Size günyüzü görür görmez toplatılan ve yasaklanan Kürtçe yayınların tam bir listesini veremeyeceğim. Kürt edebiyatı her zaman resmi imha çabalarına ve cezalara maruz kaldı. Anadillerinde yazmaya ve bunları yayınlamaya cesaret eden Kürtler daima kendilerini hapishanede buldular ve özel Türk işkencelerinin hepsini tattılar. ”İnsan Hakları Tarihi” adlı kitabındaki dört sayfalık ”Kürt Sorunu” başlıklı bir bölümün yazarı olan Erol Anar, yayıncıyla birlikte Türkiye’nin anti-terör yasalarına muhalefetten suçlandı. Güneydoğuda büyük bir şehir olan Diyarbakır’ın eski bağımsız belediye başkanı olan Mehdi Zana, yasağa karşı gelmenin bedelini ağır ödedi. Seçildikten üç yıl sonra tutuklandı ve askeri mahkeme tarafından bölücülükle suçlandı. Bir röportajda, kimliğini koruma mücadelesini şöyle anlatıyor:

”Ben hapisteyken, diğer bazı Kürtler duruşmalarda Kürtçe şahitlik yapmaya başladılar. Batman’dan bir grup PKK’lı Kürtçe konuştuğu için dövüldü. Onlara şöyle dedim: ‘Korkmayın, sizin öcünüzü alacağım. Yarın duruşmam var.’ Ertesi gün gittim ve Kürtçe konuştum, fakat bunun üzerine beni dövüp dışarı attılar. Bu olaydan sonra neredeyse herkes Kürtçe konuşmaya başladı ancak yetkililer çevirmen getirmedi. 1987’den 1991’e kadar dövdüler beni… O gün bu gündür bir kelime bile Türkçe konuşmadım.”

Herşeye rağmen, benim dilimin ırkçı Türk hegemonyası karşısında gösterdiği direnişin, efsanevi bir direniş olduğuna inanıyorum. Askerlerin botları altında ezildikten, süngülerle parçalandıktan ve zehirli kimyasallara boğulduktan sonra bile; Kürtçe kelimeler etrafa bir çiçek, bir menekşe gibi yayıldılar. Her sindirme hareketinden sonra, birkaç gün daha hayatta kalmayı umarak başka bir isimle çiçek verdiler. Roja Velat (Ülke’nin Güneş’i), Deng (Ses), Riya Newe (Yeni Yol), ”Yasaklı Dil”in yazınsal buketlerinden yalnızca birkaçıdır. Kendal Nezan, Paris’teki Kürt Enstitüsü’nün başkanı, bu çiçekleri eken bahçıvanlardan biri olarak Kürt fobisini şöyle tanımlıyor:

”Türkiye’de Fransızca, Almanca ve İngilizce eğitim veren lise ve üniversiteler olmasına rağmen, nüfusun dörtte birinin konuştuğu Kürtçe dilinde eğitim veren bir tane bile yok…. gazeteler, kitaplar ve görsel/işitsel elektronik yayımlar yarım düzine Türkçe olmayan dilde bulunuyor fakat Kürtler hala kendi dillerinde yayım yapamıyor.”

Hasan Cemal, çok satan bir Türk gazetesinin yazarı, şöyle diyor: ”Herkes dil kursu açabilmelidir. Kendi şarkı ve haberlerini radyodan, televizyondan dinleyebilmelidir. Devletin buna destek olması gibi bir isteğimiz yok, ama en azından köstek olmasınlar.”

MED-TV’nin hikayesi, bu bölgenin kültürel asimilasyona karşı verdiği savaştan umudun kesilmediğinin bir kanıtıdır. MED-TV, Londra’daki Dünya’nın ilk ve tek Kürtçe uydu yayını yapan televizyonu, Afrika’da konuşlandırılmış bir uydu üzerinden haberler, belgeseller, eğlence programları yayınlamakta ve Kürdistan’daki 30 milyon Kürt’e ulaşmaktadır. MED-TV’nin objektif olmaya çalışmasına ve Kürdistan üzerindeki tartışmaları her boyutuyla yansıtmaya çalışmasına rağmen, ”Belçika, İngiltere ve Almanya’daki anti-terörist polis tarafından stüdyoları yağmalandı, çalışanları tutuklandı, mallarına el kondu. Muhabirleri Irak’ta kayboldu. Türk yetkililer sinyalleri sabote etti.” Türk hükümeti ayrıca Kürdistan’daki uydu çanaklarını yok etti ve Türk ordusu MED-TV’nin izlenmesini önlemek için saat 17’de elektrikleri kesiyor. MED-TV müdürü Hikmet Tabak, Türkiye’nin ”uydu terörü”ne iletişim teknolojisi alanında meydan okuyarak şöyle diyor: ”Hindistan’a, Çin’e ve hatta Ay’a bile gitmek zorunda kalsak yayınımıza devam edeceğiz!”

Sadece Kürt dili değil, Kürt giysileri de yasaklı. Kürt bayramlarına da aman verilmiyor. Benim halkım, her sene yeni yılı 21 Mart’ta, yani bahar ekinoksunda kutlar, ve buna yeni yıl anlamında Newroz denir. Türkler asla Newroz’u kutlamadı ve hükümet bunu kutlayanları tutuklayarak geleneğin devam etmesini önlemek için büyük çaba harcadı. Mamafih, Türk hükümeti kökü bu kadar derinlere inen bir geleneği zorla durduramayacağını anlayınca, geri adım attı. Irkçı köşe yazarı ve siyasetçiler Newroz hakkında yazıp konuşmaya başladılar ve ani bir takla atarak bunu eski bir Türk geleneği ilan ettiler. Birdenbire, araştırmacılar eski Türk edebiyatında Newroz’un köklerini keşfetmeye başladılar. Bu olaydan sonra, dilbilimsel olarak bile Türk’le hiçbir alakası olmayan Newroz, resmi olarak kutlanılmaya başlandı.

Cengiz Çandar, devletin ırkçılığının müzmin bir eleştirmeni, bu resmi ikiyüzlülüğü günlük köşesinde şöyle dile getirdi:

”Üç ya da dört yıl öncesine kadar Newroz’un ‘barış’ ile hiçbir ilgisi yoktu; aksine, Newruz kutlamaları özellikle Güneydoğu’da kanlı çarpışmaların çanlarını çalıyordu. Son bir-iki yılda ise ‘Nevruz’ ya da ‘Newroz’ resmi bir bayram gününe dönüştü.”

”Türkiye, devletin gözetiminde ve katılımıyla Newroz’u kutlamaya başlayalı bir yada iki yıl oldu. Mesela başbakan Tansu Çiller hastaneleri teftiş ederken, kutlamalara da aktif olarak katıldı ve yumurta fırlatıp ‘ateşin üzerinden atladı.”’

”…Bu yolla resmi olarak vaftiz edilen Newroz, Kürt kökenleri değiştirilerek tuhaf bir bayram gününe dönüştürüldü.”

”Ama Kürtler ateşin üzerinden atlayamaz. Bunu yapmaya çalışan Kürtler kanlar içinde kaldı. Eğer Kürtler ateşin üzerinden atlarsa bu bölücülüktür. Çiller yaptığında ise ‘dostluk’ ve ‘kutlama’ olur.”

”Mesela, Çiller Iğdır’da devletçe düzenlenen bir törende ateşin üzerinden atlarken, Diyarbekir, Bağlar’da ateşin çevresinden toplanan insanlar polisçe tutuklandı ve ateş söndürüldü.”

”Kültür Bakanlığı daha da ileri gitti ve ‘sarı-kırmızı-yeşil’ Nevruz posterleri bastırdı. Refah Partili bakan, bu renklerin Osmanlılarca Uygur ve Göktürkler’den beri kullanıldığını öne sürdü. Böylelikle, bizim Kürtler’e ait bildiğimiz bu renk kombinasyonu birdenbire Türkleştirildi ve resmi renkler haline geldi…”

Türk devleti, geçmiş Kürt kültürünü sindirmek adına yoğun bir uğraş verdi. Bizim kültürümüze zorla yok etmenin imkansız olduğunu görünce de, ırkçı Türk hükümeti Kürt kültürünü resmi olarak sahiplendi. Böylelikle resmi ”Güneş Dil Teorisi” diriltilerek ”Güneş Kültür” teorisine dönüştürüldü. Türk generalleri bunun arkasında olduğu sürece, bunun güçlü bir teori olduğu yadsınamaz.

HALKIMIN ÇOCUKLARINA KENDİ DİLLERİNDE İSİM VERMESİ ENGELLENDİ

Kürt halkı kendi çocuklarına Kürt ismi veremez; doğum belgelerinde Türk isimleri kullanmak zorundadırlar. İronik olarak, Bulgar hükümetini Bulgar Türkleri’ne aynı şeyi yaptığı için protesto eden de yine bu hükümettir.

Hükümet Kürtçe ve Ermenice isimlere sahip olan birçok kent, dağ ve nehrin ismini değiştireli çok oldu. Mesela, benim doğum belgemde doğum yerim Bitlis’te bir kasaba olan ”Norsin” (Norşin diye okunur) olarak görünüyor. Yerli halk konuşma dilinde hala bu ismi kullansa da, doğum yerimin resmi ismi Güroymak olarak değiştirildi. Yani, benim şu anda Türkiye haritasında bir doğum yerim yok!

Türkiye Cumhuriyeti 1920’lerde kurulduktan hemen sonra bize Türkçe soyadlar verildi. Anne tarafıma ”Mutlu,” Baba tarafıma ise ”Yüksel” soyadı verildi. Her ne kadar bu kelimelerin karşıtlarının verilmemesinden mutluluk duysam da, ülkemin ırkçı politikaları bu mutluluğu elimizden almak ve yükselişimizi durdurmak için çok çaba sarf etti.

HALKIM KENDİ TOPRAKLARININ ZENGİNLİKLERİNDEN MAHRUM BIRAKILDI

Bu zenginlikler bombalara, biyolojik silahlara, zehirli gazlara dönüştü ve tüm bu olup bitene seyirci kalan Birleşmiş Milletler’in gözlerinin önünde köylerin üzerine yağdı. Ne zaman onlara bir dostluk eli ya da yardım eli uzansa, o eller halkıma ihanet etti. Onların hala insanlığa, sözde ”uygar” ve ”gelişmiş” Dünya’ya güven duymaları gerçek bir mucize. Onlar, kaderleri, emperyalist güçler ve onların müttefiklerinin entrikalarıyla lanetlenmiş insanlardır.

Türkiye’nin, Kürtler’in yoğun olarak yaşadığı Doğu ve Güneydoğu bölgeleri onyıllardır ekonomik olarak görmezden geliniyor. Bu eşitsizliği, ülkeyi doğu-batı boyunca boydan boya geçen herkes görebilir. Türk yetkililer bunu asla reddetmiyorlar, ancak bunu önemsiz göstermeye ve bundan bölgenin coğrafi konumunu (denize uzak olması gibi) sorumlu tutmaya meylediyorlar. Doğu ve Güneydoğu’ya uygulanan bu ırkçı politika birçok Kürt’ü daha iyi eğitim almaktan ve mal mülk sahibi olmaktan alıkoydu.

Milliyet Gazetesi, Türk elitinin bir ağızlığı, tarafından düzenlenen anketin sonuçları ayrımcılığın bariz sonuçlarını ortaya koydu. Anket, yalnızca Kürtler için daha iyi bir yer olan İstanbul’u kapsamasına rağmen, kendini Kürt olarak tanımlayanların sosyal ve ekonomik alanda ne kadar düşük bir seviyede bulunduğunu ortaya koydu. ”Kendini Türk olarak tanımlayanlar, ortalama olarak en fazla kazanca sahip bölüm olarak ortaya çıkıyor: 4,120,000 TL, 4.010.000’lik ortalamanın biraz üstünde. Bunu kendini ”Müslüman Türk” ya da ”Müslüman” olarak tanımlayanlar izliyor: 3.820.000 TL. Sonra kendini Türk olarak gören fakat ebeveynleri Kürt olanlar geliyor: 3.497.000 TL. Sonuncu sırada ise kendini Kürt olarak tanımlayanlar geliyor: 2.940.000 TL. Bu anketi düzenleyen gazetenin de pek hayırlı bir amacı olmadığını belirtmeliyim. Bu gazete, Kürt sorununun siyasi ya da sosyal değil, yalnızca ekonomik olduğu iddiasını dramatize etmeye çalışıyordu. Türk oligarşisi sonuçları çarpıtarak kendini aldatmaya meylediyordu. Bu onlara, onların sömürü, ırkçılık ve ahlaksızlıklarının sonsuza dek süreceğine dair bir umut verebilir belki, fakat sorun günden güne büyümektedir. Onların şeytani idaresinin gerçeği inkarı, alkoliklerin ve suçluların gerçeği inkarına benzemektedir. Tünellerinin sonunda hiçbir ışık görülmemektedir.

Doğu ve Güneydoğu’daki sağlık sistemi de oldukça cılızdır. 1993 verilerine göre, Batı Marmara’da 736 kişiye 1 doktor düşerken Güneydoğu’da 2296 kişiye 1 doktor ve 20883 kişiye 1 dişçi düşmektedir.

HALKIM ÖLDÜRÜLDÜ, TOPLUCA KATLEDİLDİ, HAPSEDİLDİ VE İŞKENCEYE UĞRADI

Maryland’den senatör Steny H. Hoyer, Türkiye sınırları içerisinde yaşayan halkıma ve onların atalarına Cumhuriyet’ten itibaren nelerin olduğuna dair mükemmel bir özet hazırladı. Türkiye’nin Irak’a yaptığı sürekli askeri harekatlarını ve sınır-ötesi operasyonlardan sonra ilan ettikleri zaferleri inkar edilemez bir gerçek olarak tanımlayarak, Türk hükümetine karşı harekete geçilmesini talep etti:

”Türkiye’nin, Kürt sorununu içeride çözmek yerine, soruna sınırlarının ötesinde çözüm arıyor olması trajik ve ironiktir. Türiye’deki 15 milyon Kürt, 1923’ten bu yana sürekli zulme uğramaktadır. O günden bu yana 28 büyük Kürt ayaklanması gerçekleşmiştir. 1984’ten bu yana süren son ayaklanmada ise 30.000 insan hayatını kaybetmiştir. Türk hükümetinin verdiği bilgilere göre 3185 Kürt köyü boşaltıldı ve neredeyse üç milyon insan göçe zorlandı. Durumun ciddiyetine rağmen, Türkiye saldırdığı bölgeye Uluslararası Kızıl Haç’ın gelmesini engellemektedir. Bu sorun her yıl milyarlarca dolarlık kayba neden olmakta ve bölgenin ekonomik olarak kalkınması umutlarını çökertmektedir.”

Birçok Kürt aydını ve siyasetçisi, hükümetin gizli ajanları tarafından öldürüldü ya da Türkiye’yi terk etmeye zorlandı. Musa Anter 1992, Meded Serhat 1994’te öldürüldü. Serhat Bucak ve İsmet İmset, hayatlarının tehlikeye girmesi üzerine İngiltere’ye sığındı. İsmail Beşikçi, Türk halkbiliminde uzman bir antropoloji profesörü, Kürt kimliğinde ısrar etmesi sebebiyle uzun yıllar hapis yattı. Hatip Dicle, 1994’te milletvekili dokunulmazlığı kaldırılarak Türk ordusunun Kürt halkına uyguladığı askeri zulmü protesto ettiği gerekçesiyle 15 yıl hapse mahkum edildi.

Bir New York Times makalesi, Türkiye’deki Kürt sorununun siyasi temelleri hakkında hayli bilgilendiricidir:

”Bir Kürt siyasi partisinin üç eski milletvekili, şu anda terörizme destek verdikleri suçlamasıyla 15 yıllık hapis cezalarını çekmekteler. Onlardan biri olan Leyla Zana, Türkiye’nin baskıcı bir ülke olduğunu düşünen gruplar tarafından bir kahraman olarak görülmektedir; destekçileri, onun ismini Nobel Barış Ödülü için bile önermiştir…. Bn. Zana’nınkinin boşluğunu doldurmak için yeni bir Kürt partisi kurulduysa da ona da aman verilmedi. Ocak ayında partinin ileri gelenleri tutuklandı ve devleti yıkmaya çalışmakla suçlandılar. Şimdiye kadar 200’den fazla parti üyesi tutuklandı…. Ordunun izlediği, düşmanın yararlanmasını önlemek için bütün mahsulü ve ziraat ürünlerini imha etme politikası savaş alanında büyük başarı kazandı, fakat kalpleri ve beyinleri kazanamadı. Aynı şekilde, Türkiye’ye yardım etmek isteyen Amerika ve diğer devletler, Türkiye’nin Kürt milliyetçiliğine karşı yürüttüğü savaş nedeniyle Dünya çapında tepki topladılar.”

Türk yetkilileri McCarthycilik’ten bile daha kötü olan resmi paranoya oluşturmuşlardır. Kürt sorunuyla ilgili her konuşma, dilekçe, yazı ve barışçıl gösteriler hemen savcıların antenlerini dikmelerine yetiyor. Sonuç olarak gazeteciler, yazarlar hatta milletvekilleri bu konudaki resmi politikaya eleştirdikleri için mahkemelik edildiler.

Bir Kürt partisi olan Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) yasaklı hale geldiğinde ve partinin 31 üyesi şiddeti savunmak ve bölücülükle suçlandığında, Washington Kürt Enstitüsü 11 Haziran 1997 tarihli mektupla Türkiye’yi protesto etti: ”Kendini bir demokrasi olarak takdim eden NATO üyesi bir hükümetin, uluslararası tepkiyle karşılaşmadan bu kadar baskıcı önlemler alabilmesi anlaşılır gibi değildir.” Söz konusu mektup, Amerika hükümetinin Türk hükümetine ‘Kürt halkının kültürel taleplerine antidemokratik, askeri karşılıklar vermemesi’ konusunda baskı yapmasını istedi. Amerika, Kürtler konusunda çifte standart uyguluyor: ”Irak’takiler baş cani Saddam Hüseyin’in zavallı ve zulmedilmiş kurbanları, Türkiye’dekiler ise potansiyel başbelalar ve kontrol edilmesi gereken teröristler.”

Neyse ki Avrupa Birliği, belki de bölgenin yakın olması yüzünden ve toplu bir göçten korkarak, Kürt halkının sorunlarına daha duyarlı gözüküyor. Avrupa Parlamentosu Leyla Zana’ya Sakharov Ödülü’nü verdikten sonra, Avrupa Parlamentosu geçenlerde Türkiye’nin Leyla Zana ve diğer Kürt politikacılarının hapsedilmesine neden olan politikasını ve süregelen insan hakları ihlallerini kınayarak halkımın ekonomik, sosyal, siyasi ve kültürel haklarının tanınmasını sağlayacak siyasi bir çözüm talebinde bulundu.

KÜRTLER: MEZOPOTAMYA’NIN YERLİ HALKI

Fransız antropolojist Ernest Chantre, 1897’de 332 adet kafatasını inceledikten sonra Kürt tipini şöyle tanımladı:

”Kürtler’in fizyonomisi vahşilik kokuyor: yüz çizgileri sert, pek parlak gözleri küçük ve çekik. Erkekleri genellikle esmer, uzun, nahif ve sıradışı bir kuvvete sahip. Genelde yalnızca bıyık bırakıyorlar ve başlarına bazen devasa büyüklüğe ulaşan bir sarık bağlıyorlar. Başlarını gururlu bir şekilde dik tutuyorlar ve bakışlarına aşırı bir kibir hakim. Fazla gülmüyor, fazla konuşmuyorlar.”

Bir Kürt olarak, bu Fransız antropolojistinin halkımın nefesinde ve bakışlarında ”vahşiliğe” ve ”kibire” rastlamasına gülmekten kendimi alamıyorum. Kürt topraklarını işgal etmelerini haklı çıkarmak için, sömürgeciler belki de kendi yalanlarına inandılar. Bu insanlar nasıl olur da, ”medeni” batılılar onları yok etmek için sınırları sömürgecilerce çizilmiş topraklarına kukla yöneticiler getirirken gülüp konuşabilirler? Kürtler’in kafatasları yüzlerce yıllık trajediden bihaber yabancı antropolojistlerce ölçülüp biçilirken bu insanların nasıl gülüp konuşmasını bekleyebilirler?

Bu sene, 1998, Med ordularının Asurlular’a karşı Niniveh’te, Musul’un kuzeyinde elde ettikleri zaferle başlayan Kürt takviminde 2610’a denk gelmektedir. Dilbilimciler ve klasik tarihçiler genellikle köklerimizi Medler’de, M.Ö. 1200 yıllarında orta Asya’dan gelip Zagroz dağlarının çevresine yerleşen Farisiler’de buluyorlar. Hem Eski, hem de Yeni Ahit’te Kürtler’den birçok kez Medler diye bahsediliyor. Bazısı Kürtlerin soyunu Ukraynalı İndo-Avrupa halklarına dayandıran, bazısı Nuh’un gemisi Ağrı Dağı’na oturduktan sonra kurulan bir şehri yöneten Melik Kürdim’e dayandıran birçok teori ve efsane var. Ancak bunların arasında benim favorim, bizim Süleyman’ın saltanatı sırasında 400 bakirenin ırzına geçen şeytanların ve cinlerin torunları olduğumuzu söyleyen efsane! Despotlar yalnızca tarihi yazmamış, aynı zamanda Kürtler’i şeytanlaştırmak için efsaneler bile yaratmışlar.

Halkımın anavatanı Kürdistan, Toros ve Zagros dağları çevresinde konuşlanmış; Türkiye, İran, Irak ve Suriye tarafından paylaşılmış bir bölgedir. Kürtler’in çoğunlukta olduğu bazı şehirler Diyarbekir, Muş, Bitlis, Van (Türkiye), Zakho, Amadiya, Musul, Erbil, Kerkük, Süleymaniye (Irak), Urumiye, Mahabad’dır (İran). Türkiye’de yaklaşık 14 milyon (nüfusun yüzde 20’si), İran’da 7 milyon, Irak’ta 4 milyon, Suriye’de 1 milyon, Ermenistan’da yarım milyon, Lübnan’da 100 bin, Almanya’da yarım milyon ve diğer ülkelerde 100 bin olmak üzere Dünya’da toplam 27 milyon Kürt yaşıyor. Birleşmiş Milletler’de, nüfusları Kürtler’den daha az olan 135 ülke var.

Kürtler’de Müslümanlar ezici çoğunluğa sahip, Kürtler’in yüzde 85’i Şafii Sünniler’den oluşuyor. Kürtler, yarım milyon Hanefi din görevlisine iş veren sözde seküler Türk hükümeti tarafından dinsel ayrımcılığa maruz bırakılıyorlar. Kürtler içinde Yezidilik dinine mensup küçük bir azınlık bulunuyor. Ayrıca bazı ateistler ve ruhbanlarca imal edilmiş ortaçağ Arap öğretilerini reddeden monoteistler var. Ben son gruba dahilim.

Kürtler 7. yüzyılda İslam’ı kabul ettiler. Kürt lideri Selahaddin, 12. yüzyılda haçlılara karşı verdiği kahramanca mücadeleyle efsaneleşti. Osmanlı İmparatorluğu’nun 20. yüzyılın başında dağılmasıyla birlikte geniş topraklarda ulus devletleri zuhur etti. 1. Dünya Savaşı’ndan hemen sonra bölge birçok devrime tanık oldu.

İran’daki Kürt Simko ayaklanması 1921-22’de gerçekleşti. Kürt din adamı Şeyh Said önderliğinde seküler Türk devletine karşı 1925’te girişilen ayaklanmayı 1938’e kadar Koybun ve Dersim isyanları izledi. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra İran’da Komala adlı gizli bir Kürt partisi ortaya çıktı. 1945’te Barzani aşiretinin lideri Molla Mustafa Barzani Irak’ta Kürdistan Demokrat Partisi’ni (KDP) kurdu ve bir kalkınma başlattı. Aynı yıl İran’da KDPI kuruldu. Bir yıl sonra Mahabad Kürt Cumhuriyeti kuruldu. Bu ilk (ve şimdilik son) Kürt ülkesi ancak 1 yıl ayakta kalabildi. 1947’de Barzani Sovyetler Birliği’ne çekilmek zorunda kaldı. 1952’de Irak’ta UKDP kurulurken Kürtler İran’da ayaklandılar. 1958’deki askeri darbeden sonra Molla Mustafa Barzani Irak’a geri döndü. 1959’daki Kerkük katliamını, 1960’ta Türkiye’deki askeri cuntaya karşı girişilen başkaldırı ve ayaklanmalar izledi. 1961’den 1970’e kadar, Kürdistan dağları Irak’ın tahrikiyle gerçekleşip bastırılan altı Kürt ayaklanmasın tanıklık etti.

1970’te Irak devleti Kürtler’e savaş ilan edip Sovyetler Birliği’yle yakınlaştı. Türkiye’deki askeri darbeden sonra, Ankaralı bir üniversite öğrencisi olan Abdullah Öcalan, Türkiye’deki milliyetçi rejime karşı Kürt direnişini ayağa kaldırmak için Kürdistan İşçi Partisi’ni (PKK) kurdu. 1974’te Barzani’nin örgütlediği isyan Irak kuvvetleri tarafından 7. kez bastırıldı. Aynı zamanda Türkiye’de Devrimci Doğu Kültürü Organizasyonları (DDKD) kuruldu. Irak’taki Baas rejimine karşı girişilen KDP önderliğindeki isyanın başarısız olması üzerine, Irak’taki bir aşiretin başı olan Celal Talabani Yurtsever Kürdistan Birliği (PUK) adında başka bir Kürt partisi kurdu. 1978’de PKK Türk hükümetine karşı gerilla savaşına başladı. 1979’da Mustafa Barzani Amerika’da öldü. Aynı yıl İran’daki sözde İslam Devrimi meydana geldi ve Şah’ın Kürt azınlığı baskı altında tutma politikasını, bu sefer Allah’ın ve imamların adıyla devam ettirdi! 1979 ve 1980’de İran rejimine karşı girişilen iki büyük ayaklanma acımasızca bastırıldı.

Türkiye’de 1980’de bir askeri darbe daha oldu ve siyasi partilerin dağılmasına yol açtı. Sonraki yıl KDPI İran’da silahlı bir ayaklanmaya girişti, 1982 ve 1983’te de tekrar denedi. Aynı yıl NATO tarafından sağlanan silahlarla donatılmış Türk ordusu, kuzey Irak’ta Kürt gerillalarına karşı operasyonlar yürütmeye başladı. Doğu tarafında, İran Kürt kazanımlarını geri aldı ve PUK Irak hükümetiyle barış antlaşması imzaladı. Türk, Irak ve İran hükümetlerinin Kürt ayaklanmalarına karşı giriştikleri saldırı döngüsü, Irak’ın 1990’da Kuveyt’i işgal etmesine kadar devam etti. Bu dönemdeki unutulmaz bir olay, Halepçe’de Kürtler’e karşı kimyasal silah kullanılmasıdır. En az 5000 sivilin öldüğü Halepçe katliamının tarihi 16 Mart 1988 idi: Saddam Hüseyin’in, Amerika’nın bölgedeki vurucu gücü olduğu bir dönem.

”16 Mart günü öğleden sonra kentin üstünde ilk Irak uçakları göründü ve bombalar dolusu hardal gazı, sinir gazı ve siyanür yağdırdılar. Birkaç saat içinde 5000 insan ölmüştü ve bir o kadarı da kimyasal saldırının etkisiyle yanmış ve nefes almak için çabalar halde yerde yatıyordu. Yerde ölü bir şekilde yatan erkek, kadın ve çocuklarda görünür bir yara izi yoktu fakat yüzleri oksijensizlikten eğri büğrü olmuştu… Katliamın büyüklüğüne ve batılı gazetecilerin birkaç gün boy göstermesine rağmen, bombalamaya gösterilen uluslararası tepki susturuldu… 8 yıllık İran-Irak savaşı son aşamaya girmişti, ve Dünya güçleri İran’ı destekliyormuş gibi görünmek kaygısı ile Irak’ın yasadışı silah kulanımına cephe alma konusunda isteksiz davrandılar. Arap devletleri, ne olup bittiği konusunda bir şüpheleri olmamasına rağmen Irak’ın tarafında kaldılar. Bir Kürt mümessil heyeti Kuveyt’ten masum insanlara karşı zehirli gaz kullanılmasını protesto etmesini istediklerinde aldıkları yanıt şu oldu: ‘Ne kullanmalarını bekliyordunuz peki, gülsuyu mu?”

Irak’a karşı girişilen Amerika önderliğindeki hava saldırısından sonra, Kürtler Irak’taki rejime karşı tekrar ayaklandılar. Kürt halkı için, Irak’ın hava kuvvetlerine karşı güvenli sığınaklar yaratıldı. C.I.A.’in cesaretlendirmesine ve verdiği sözlere ve Bush’un, Amerikan hava kuvvetlerinin onları Irak helikopterlerinden koruyacağına dair verdiği güvenceye kanan Irak Kürtleri, Bağdat’a karşı bir seferberlik başlattı. Fakat Amerika hükümeti onlara bir kez daha ihanet etti. Yeis durumunda, bir Kürt grubu diğerine ihanet etti ve Saddam’ın tankları, yüzlerce Kürt muhalifi tutuklayarak ya da öldürerek Kürdistan’a girdi.

1992’de, Türkiye’nin doğusundaki Newroz kutlamaları Türk askeri ve Kürt köylüler arasında kanlı bir çarpışmaya dönüştü. Türk ordusu kuzey Irak’a rutin giriş-çıkışlarına devam ediyor. Sonraki sene PKK tek yanlı olarak ateşkes ilan etti, fakat bu sadece bir yıl sürdü. Türk gazeteleri askeri harekatların devam etmesi için bastırdılar; ateşkesi Kürt tarafının zayıflığına yordular. Cesur davranarak Kürt sorununa siyasi çözümler öneren Başbakan Özal öldüğünde, Kürtler’in imhası Türk rejimi için tek çözüm olmaya devam etti.

Kürt partileri HEP ve DEP Türk parlamentosunda birkaç sandalye kazandılar; fakat Kürt sorunu için askeri değil siyasi bir çözüm talep ettiklerinde tutuklanıp hapse atıldılar. Hapishanelerin Kürt siyasetçileri, aydınları ve gazetecileriyle doldurulmasının yanı sıra, Türk ordusu önemli Kürt liderlerini öldürmek için gizli kontrgerillalar kullanmaktadır. Kontralar mezarları Halit Güngen, Cengiz Altun, Yahya Orhan, Hüseyin Deniz gibi gazetecilerle, Musa Anter gibi yazarlarla, Mehmet Sincar gibi siyasetçilerle doldurdular. Bu, öldürülen Kürt aydınlarının upuzun listesinin yalnızca bir kısmıdır. Son zamanlarda, Türkiye’den İtalya’ya ve diğer Avrupa ülkelerine yapılan toplu Kürt göçleri Avrupa ülkelerini alarma geçirmiştir.

KÜRT DİRENİŞİNİN GELECEĞİ

Kürt halkı hala ırkçı savaşlarla, devrimlerle, isyanlarla, darbelerle, saldırılarla, katliamlarla ve hücumlarla kana bulanmış bir bölgede yaşıyor. Halkım dört baskıcı ve ırkçı ülkenin arasında sıkışıp kalmış vaziyette. Onlar aşiretler arası rekabet ve savaşlara son vermedikçe, uluslararası adalet ve etik sorumlulukların paranın rengi ve güç kadar popüler konseptler olmadığı yerlerde resmi lobiler kurmadıkça pek bir umut gözükmüyor. Princeton Üniversitesi’nden Hukuk Profesörü Richard Falk, bize bu gerçeği şöyle hatırlatıyor:

”1918’de pek az kişi, Balfaur Deklarasyonu’ndaki müphem Yahudi ülkesi sözünün bir Yahudi Devleti’nin kurulmasıyla sonuçlanmasının, tasdik edilmiş, onaylanmış Kürt ulusal kimliğinin bir Kürt devletine dönüşmesinden önce gerçekleşebileceğini tahmin edebilirdi. Buradan alınması gereken ders şu ki: Başarı ve hayal kırıklığı, bu iki tamamen ayrı tecrübenin herbiri, hem bölgedeki, hem de ötesindeki savaşlarla şekillenir ve bozulur. Belki de asıl ders, sorunlu insanları ifade eden ve onları birleştiren odaklanmış bir hareketin önemidir. İkincil bir ders de, jeopolitik bir suje olmanın, sürekli obje rolünü üstlenmeye yeğlenmesi gerektiğidir.”

Batı ülkelerinde, özellikle de Kuzey Avrupa’da çok sayıda Kürt var. İnanıyorum ki Kürdistan’ın dışında yaşayan Kürtler; sahip oldukları entelektüel, siyasi ve finansal kaynakları kullanarak; Kürt halkı için demokratik, özgür ve güvenli bir yaşam alanı yaratılmasıyla sonuçlanacak uluslararası bir hareket başlatmaya muktedirdirler.

”Self-determinasyon”, 20. yüzyılın başlarında uluslararası hukukta boş bir ifadeydi. Fakat sömürgeciliğin boyut değiştirmesinin, gizli bir kimliğe bürünmesinin ardından, uluslararası topluluk etnik azınlıklar barındıran devletlerin bütünlüğü ve sağlamlığı üzerinde kafa yormaya başladı. Bir zamanlar sömürgeciliğin karşısında yer alan ”self-determinasyon” kavramı şimdi ulus devletleri parçalara bölüp amibe çevirebilirdi.

Birleşmiş Milletler, 1960’ta ulus devletlerin bölünmesini önlemek için yeni bir formül buldu: ”Bir ülkenin ulusal birliği ve bölgesel bütünlüğünü kısmen ya da tamamen bozmaya yönelik bütün eylemler Birleşmiş Milletler’in ilkelerine aykırıdır.” Mamafih, 1970’teki Dostça İlişkiler deklarasyonu ve 1993 Viyana Deklarasyonu ulus devletlerin sınır güvenliği konusunda bir istisna getirdi. 1993 Viyana Deklarasyonu, güvenliği yalnızca ırk, din ve renk ayrımı yapmadan bölgedeki bütün insanları temsil eden hükümetler için geçerli kıldı. Şimdi ise uluslararası hukuk alanında, azınlıkların self-determinasyon talepleriyle devletlerin birlik ve bütünlük taleplerini, self-determinasyonun doğasını ve hükümetlerin doğasını karşılaştırarak dengeleyen bir görüş hakim. Ülkenin stabilitesini minimal ölçüde etkileyecek olanlardan kesin bir bölünmeye kadar değişen azınlık talepleri, devletlerin tam bir diktatörlükten herşeyi kapsayan bir demokrasiye kadar değişen rejimleriyle dengelenecek. Rejim ne kadar otoriteryense, azınlıklara o kadar hak tanınacak.

Profesör Fredric Kirgis, self-determinasyonun ne anlama geldiğini/gelebileceğini ve neleri amaçlayabileceğini dramatize etmek için sekiz örnek verdikten sonra devletlerin hakimiyet haklarıyla azınlıkların self-determinasyon hakları arasındaki hassas dengeyi incelikle işliyor:

”Bu tasarıda, temsilci bir demokrasiden ayrılma hakkı talebi self-determinasyonun meşru bir uygulaması olarak düşünülmezken, demokrasi içindeki yerli grupların kendi dillerini kullanma ve kendi kültürel pratiklerini hayata geçirme taleplerinin dikkate alınmasına olumlu bakılmaktadır – her zaman self-determinasyon başlığı altında olmasa da her koşulda dikkate alınması gerekir. Aksine, baskıcı bir diktatörlükten ayrılma hakkı talebi meşru kabul edilebilir. Tüm ayrılıkçı talepler eşit derecede destabilize edici değildir. Bu ayrılma hakkı talebinin stabiliteyi bozma derecesi, ayrılıkçı grubun ayırmak istediği bölgeyle olan tarihi bağlılığı gibi şeylere göre değişebilir.”

Türk demokrasisinin otoriteryen doğasını ve uluslararası hukuktaki mevcut trendi düşündüğümüzde, Kürt azınlık ayrılığı hedefleyen bir self-determinasyon için mi uğraş vermeli, yoksa otonomi Türk çoğunlukla eşit haklara sahip olmayı hedefleyen bir self-determinasyon için mi? Kürt halkı, bu konuda fikir birliği içinde değil. Profesör Falk, ayrılığı hedefleyen self-determinasyonun mümkün ama ulaşılması güç olduğu görüşünde:

”Kürtler’in nüfusuna, geleneksel kimliklerine ve belirli topraklarıyla en az 2000 yıllık bağlarına baktığımızda, ve Kürtler’in sürekli olarak suistimal edilerek ayrımcılığa tabii tutulduğunu göz önüne aldığımızda Kürtler’in ayrılık talep etmeye hakları vardır. Fakat devletlerin ve muhalif jeopolitik kuvvetlerin gücünü ve Kürt hareketinin dağınık yapısını da göz önünde tutarsak, şu an için Kürt tarafının daha ılımlı ve minimalist taleplerde bulunması daha ikna edici görünmektedir. Bu seçimi yapma hakkı yalnızca Kürtler’in elindedir, ancak olası bir başarısızlık da yeni sorunlara yol açabilir.”

Ayrılığı hedef alan bir direnişin, sosyal ve siyasi konjonktüre aykırı olacağı konusunda hemfikirim. Eğer ülkelerin birinden ayrılmak mümkün olsa bile, bu, diğer komşu devletlerin kendi topraklarındaki Kürtler hakkında paranoyaklaşmasına neden olacaktır. Mesela Irak Kürtleri bağımsızlığını kazanmaya yaklaşsa (ki oldu), Türkiye, bir NATO üyesi ve stratejik öneme sahip bir ülke olarak bunu engelleyebilir (ki, bu da oldu). ”Kürtler’e birileri bağımsız bir devlet kurmaları için toprak vermeye kalkışırsa, bu Türkiye ve müttefikleri tarafından tehlikeli bir örnek addedilerek engellenecektir. Bu da uluslararası arenada, bölgenin düzeninin bozulmasının olası siyasi ve ekonomik zararlarından duyulacak endişe nedeniyle muhalif bir baskı oluşturacaktır.

Dahası birçok Kürt ya ekonomik sebeplerden dolayı, ya da Türk ordusu tarafından zorlanarak Türkiye’nin batısına göç etti. İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirler, özellikle mahrumiyet bölgelerinde büyük bir Kürt nüfusunu barındırıyorlar. Ayrıca Kürtler ve Türkler arasında önemli sayıda evlilik oldu. Resmi ırkçılığa ve ırkçı organizasyonların sürekli provokasyonlarına rağmen, Türklerin çoğunluğu hala Kürtler’e düşmanlık beslemiyor. Bağımsız bir Kürt devleti, siyasi açıdan uygun olsa bile Türkiye’nin batısında yeni bir hayata başlamış birçok Kürt için istenmeyen bir durum olacaktır. Kürt direnişinin güçlü kökleri olduğu ve nihayetinde bölgede otonomi sağlamayı başaracağı konusunda David McDowall’la hemfikirim: ”Askeri yenilgiler sonucunda, Kürt milliyetçiliği gelecek bahar uyanmak üzere kış uykusuna yatmaya meyillidir. Ölüp gitmesi uzak bir ihtimaldir.”

Kürdistan’ın tarihi, Kürtler’in güçlü devletlerin asimilasyon ve soykırım politikalarına karşı gösterdikleri kahramanca dayanıklılığın ve rejenerebilitelerinin bir kanıtıdır. ”Otorite sahibi devletlerin neden Kürt milliyetçiliğine şeytan gözüyle baktıkları sorgulanmalıdır. Devletlerin sahiplendikleri, Kürt ülkülerinin devletlerin toprak bütünlüğünü tehdit ettiği argümanı en fazla kısmen ikna edicidir zira otorite sahipleri üç ülkede de ayrılıkçı Kürt grupları sayıca çok geride bırakmaktadırlar.” Kürt problemi, ev sahibi ülkeler rejim olarak otoriteryenizmden vazgeçip demokrasiye yönelmedikleri sürece bu bölgede var olmaya devam edecektir.

Türkiye için konuşmak gerekirse, bu ülke Kürtler’in temel haklarını reddetmeye devam ettikçe daha çok şeyler kaybedecektir. Kürt sorununu süngüler, tanklar ve bombalarla çözmeye çalışmak Türkiye için ekonomik, siyasi ve sosyal açıdan pahalıya malolmuştur. Enflasyon ve işsizliğin had safhada olduğu Türkiye, batı dünyasına dahil olmak için pek hevesli olmasına rağmen insan hakları konusundaki korkunç sabıkasından dolayı Avupa Birliği’ne girme hakkını kaybetmiştir. Türkiye yolunu şaşırmış generallerine gerçek görevlerini öğretebilirse bu yalnızca Kürt azınlık için değil; fakat Türk çoğunluk için de çok karlı olacaktır.

Askeri önderlerden, nüfuzlu gazetecilerden, büyük patronlardan ve onların kukla siyasetçilerinden oluşan Türk oligarşisi Kürt direnişinden başka bir cephe daha açtı. Sekülerliğin Türkiye’deki çarpık uygulaması birçok yerli yurttaşı yabancılaştırarak onları daha radikal olmaya zorladı. Türk nüfusunun en az üçte biri ılımlı dini özgürlük talepleri -okul ve üniversitelerde başlarına türban bağlayabilmek gibi- yüzünden büyük baskı gördüler. Uzun lafın kısası, generaller Türk politikasını kontrol ettiği sürece Türkiye büyük bir risk altında olacaktır. Türkiye, nüfusunun hem dini, hem de Kürt kesimleriyle aynı anda savaşmaya muktedir değildir.

Biz Kürtler, geçmiş ve mevcut jeopolitik konjonktür değerlendirildiğinde, bağımsızlık talebimizden vazgeçmeli ve otonomi ya da federal bir sistem için çalışmalıyız. Dünya’nın geleceği birlik ve globalizmdedir. Bu strateji ayrıca uluslararası destek de bulacak ve bizim için daha iyi işleyecek. Biz, Mezopotamya’nın yerli halkı olarak kültürümüzü, dilimizi, siyasi geleneklerimizi ve topraklarımız üzerindeki haklarımızı korumak için usluslararası hukuka sığınmalıyız. Birleşmiş Milletler’in yerli halklar konusundaki tanımı bizimle mükemmel bir uyum sağlamaktadır:

”Kendi bölgelerinde işgal ya da kolonizasyon öncesi gelişmiş milletlerle tarihi bir süreklilik arz eden yerli topluluklar, halklar ve uluslar, kendilerini mevcut olarak bölgede hakim bulunan grupladan ayrı tutabilir ya da onların bir parçası saymaktadırlar. Bunlar topluluğun mevcut olarak baskın olmayan kısımlarını oluştururlar ve atalarından gelen topraklarını ve etnik kimliklerini, bir halk olarak devamlılık arz eden mevcudiyetlerinin temeli olarak, kendi kültürel modellerine, sosyal kurumlarına ve yasal sistemlerine uygun olarak korumaya, geliştirmeye ve gelecek kuşaklara devretmeye azimlidirler.”

Bizi Mezopotamya’nın yerli halkı kılan öğeler köklü tarihimiz, kültürümüz, etnisitemiz ve atalarımızdan miras kalan topraklarımızdır. Kürtler’in yalnızca yerli bir halk olarak değil, aynı zamanda bir azınlık olarak da insan hakları ihlal edilmektedir. Türkiye, ”Etnik, dini ya da lingüistik azınlıklar içeren devletlerde, bu azınlıklara mensup bulunan insanlar kendi topluluklarına mensup diğer insanlarla beraber kendi kültürlerini yaşatma, kendi dinlerini sahiplenip ona göre ibadet etme ve kendi dillerini kullanma hakkından mahrum bırakılamazlar.” diyen Sivil ve Siyasi Haklara Dair Uluslararası Sözleşme’yi açıkça ihlal etmektedir.

Türkler kendileri olabilmeli, ama biz Kürtler de kendimiz olabilmeliyiz. Bizim Türkçe’yi yasaklamak gibi bir isteğimiz yok. Türkler’den, kendilerinin Kürtler’in bir kabilesi olduklarını söylemelerini beklemiyoruz. Türkler’i, çocuklarına Kürtçe isimler vermeye zorlama gayesinde değiliz. Türk müziğinden ve Türk şiirinden nefret etmek için bir nedenimiz yok. Türk köylerini yakıp yıkmayı planlamıyoruz. Türkler’i göç etmeye zorlamaya niyetimiz yok.

Türkiye’nin ve uluslararası topluluğun, bizim kendi kültürümüzü yaşatmak ve kendi dilimizi kullanmak konusunda serbest olmamıza dair etik ve yasal bir sorumluluğu vardır. Çocuklarımıza kendi dilimizde isim ve eğitim verebilmeliyiz. Devlet araya girmeden, müdahale etmeden kendi bayramlarımızı kutlayabilmeliyiz. Kürtçe şarkı söyleyebilmeli, Kürtçe yazabilmeliyiz. Kürdi kıyafetlerimizi giyerek Türk komşularımızı selamlayabilmeliyiz. Kentlerimiz askeri saldırılara kapalı olmalı. Topraklarımızı terk etmeye zorlanmamalıyız. Irkçılığı tasvip etmeyen insanlar olarak öldürülmemeli ve hapsedilmemeliyiz. Çocuklarımız ”Ne mutlu Türk’üm diyene!” demek zorunda bırakılmamalı.

Evet, ben bir Kürt’üm ve Allah’tan herkes için özgürlük, adalet ve barış diliyorum.



******



16.03.2017 22:27 ~22:28 | gumgumok

dengdanên dawîn (yên din..)
rexşê belek [1]
Navê hespê ristemê zal e. Di destanên persan mina şehnameya firdewsî...
pelûl [1]
Diranê feqîran di pelûlê da dişike....
tirşik translate [3]
Mirmirokî:kekremsî Mêrokî:erkeksî Mîrovokî, merivokî: însansi Tirş...
kerguh [3]
Ajalekî şêrîn e Ji bo "taybetmendiyên" wan gotine kerguh. Gu...
pelûl [1]
Ez pir jê hez dikim li jor nivîskar gotiye xwarin û şêraniya pîr û ka...
belki ev jî bala te bikişînin
» edip yüksel
» yüksel bayar

Kategoriyên mijarê:: oldin
nivîskarên ku li vê mijarê nivîsîne


sitemap
reklamokên beredayî