1. anku faris, xelk û milet û etnîsîte û qewmiyeteke qedîm e û li rojhilata navîn niştecih e.. ji berê de dewlet û şehînşahiyên mezin yên wekê sasanî û safewiyan ava kirine, ji nav vê qewmiyetê di gelek waran de gelek lehengên dîrokî derketine.. zimanê ku pê diaxivin farisî ye û ew jî wekê kurdî ji binemala zimanên hînd-ewropî tê.. li deverinan ji vî xelkî re ecem jî dibêjin..

2. gava dî ji devê kurdekî li ser etîmolojiya vî navî liqayî îdîayekî têra xwe balkêş hatim.. camêr dibêje di eslê xwe de fars anku ecem wekê ku tê zanîn ne milet û qewmiyeteke aryan in, farisî berê li herêma jêr ya xelîca îranê dijiyan paşê wekê tirk-mongolan zêde bûn û hatin ev axa ku jê re dibêjin îran vegirtin lê belav bûn. dîsa di berdewama vê îdîayê de tê gotin faris bi eslê xwe qereçî û cengen in û pirraniya wan berê debara xwe bi parsê dikirin, berê dema dihatin welatê kurdan parsê kurda ji wan re digotin pars, parsek, navê wan bi vî awayî bû pars-fars.. *



(bnr: tezên fantastîk yên kurdî yên li ser etîmolojiyê)

3. gelê ku yek ji wan gelên qedîm ên rojhilata navîn e..

zimanê wan zimanê farisî ye û gelek dewlemend e ji lew ji hezar salê bêhtir di vê axê de wek zimanê edebiyatê hatiye karanîn, di edebiyata dîwanê de şop û rêçên farisî bi awayekî beloq zelal e, li ser zimanên din ên xaka ha bandor û têsîreke zexim çêkiriye..

farisî û kurdî ji heman kokê tên (zimanên îranî ne)

ji aliyê rêxistinê ve gelek xurt in lewma dewleta wan ji ta persan heta niha bi navên cur bi cur hê jî dijî..

di rastiyê de ne faris e, pers e lê belê ji bela ku di zimanê erebî de tîpa p'yê tune ye, ereban ji wan re gotina faris û cardî ji bela ku serhejmara ereban tim zêde bûne û bi bandora erebiyê tîpa p'yê guheriye û bûye f.. niha faris bixwe jî nabêjin pers..

çaxa ku hej ji tirkan nakim, hej ji farisan jî nakim, nijadperest in û ji peymana qesrî şîrîn taa niha dest danîne parçeyeke axa kurdistanê yanê dagir'ker' in..

4. Peyve faris ji fars çêtir e, di kurdî de wekî faris tê gotin. Gere navê mijarê wek faris were guhertin wusa baştir dibe.